650 milyar dolar! Dünya futboluna damga vurdular!
Dünyanın önde gelen liglerinde futbol sezonunun sona ermesinin ardından transfer haberleri manşetleri süslerken, özellikle Avrupa basınında başı çeken sansasyonel haberlerin merkezini geçen yıl olduğu gibi yine Çin kulüpleri oluşturuyor. Son iki yılda futbol yıldızlarına ödedikleri astronomik bonservis rakamları ve yıllık ücretlerle futbol piyasasını adeta altüst eden Çin kulüpleri şimdi de Lionel Messi ile birlikte dünyanın en iyi futbolcusu olarak gösterilen Cristiano Ronaldo için Real Madrid’e 200 milyon Euro (789 milyon TL) ve süperstara önerdikleri yıllık 120 milyon Euro’luk (473 milyon TL) teklifle gündemdeler.
Gazete Habertürk'ten Sefer Yüksel'in haberin ne göre Çin kulüpleri, Türkiye’de de, Beşiktaş’ın Dembaba, Ersan ve Galatasaray’ın Burak Yılmaz transferi örneğinde olduğu gibi ödedikleri yüksek bonservisler ile kulüplere anlamlı gelir kapısı olurken, Çinli şirketler yurtdışında da kulüp satın alma iştahlarıyla finansal zorluk yaşayan kulüpler için hisse satışı anlamında potansiyel kurtuluş olarak görülmeye başlandı.
ARKALARINDA 650 MİLYAR $’LIK ŞİRKETLER VAR
Hatırlanacağı gibi son olarak geçtiğimiz aylarda Galatasaray Başkanı Dursun Özbek, bir Çinli şirketin kulüp hisselerine talip olduğunu açıklamıştı. Peki Çinlilerin futboldaki bu harcama çılgınlığının arkasında ne yatıyor?
Öncelikle hemen belirtelim. Çin kulüplerinin arkasında kelimenin anlamıyla finansal anlamda dev şirketler yatıyor. Tabloda da görüleceği gibi Çin’in önde gelen 16 kulübünün sahibi olan şirketlerin toplam değeri yaklaşık 650 milyar dolar ile adeta dudak uçuklatıyor. Hal böyle olunca da bu şirketlerin bünyesinde bulunan futbol kulüplerinin transfer harcamaları, toplam bilanço içinde kelimenin tam anlamıyla ‘çerez parası’ büyüklüğünde kalıyor. Bu durum da, futbolcu alışverişlerini bilgisayarlardaki menajerlik oyunlarındaki kadar basit hale getiriyor.
ÇİN’İN 2025 HEDEFİ 813 MİLYAR DOLARLIK PAZAR
Dev transferlerin arkasında yatan ise tamamen 2025 ve 2030’lı yılların stratejisini oluşturan tuğlaların birer parçası olması. Çin hükümetinin stratejisine göre, 2025 yılında futbol dışındakiler de dahil toplam 813 milyar dolarlık bir spor piyasası oluşturulması hedefleniyor. Yine bu strateji çerçevesinde 2030 yılı itibarıyla Çin’de her 10 bin kişi için bir futbol sahası yapılması planlanıyor. Hal böyle olunca da, Çin’in dev şirketlerinin futbol yatırımları hızla büyüyor. Alibaba’dan, CITIC Group’a kadar birçok Çinli dev şirket futbola hızla yatırım yapmaya devam ediyor.
ASTRONOMİK RAKAMLARA GİDENİN DEĞERİ DÜŞÜYOR
Çin takımlarının astronomik rakamlara transfer ettiği dünya yıldızlarının değeri Çin Süper Ligi’nde oynamaya başlayınca düşüyor. Bu nedenle de transfermarkt. com sitesinin verilerine göre, 16 takımın mücadele ettiği Çin Süper Ligi’nin toplam piyasa değeri 372.7 milyon Euro. Türkiye Süper Ligi’nin toplam piyasa değerinin 753 milyon Euro olduğu göz önüne alındığında dünya yıldızlarının astronomik rakamlara gittiği Çin Süper Ligi’nin değeri oldukça az. Öte yandan 498 futbolcunun mücadele ettiği ligin yaş ortalaması ise 26.5. Oyuncularının piyasa değeri toplamı en yüksek takım 63.8 milyon Euro ile Shangai SPIG.
70 MİLYON EURO ÖDEMİŞLERDİ
İkinci sırada ise 46.5 milyon Euro’luk piyasa değeri ile Guangzhou Evergrande Taobao yer alıyor. Ligin piyasa değeri en değerli oyuncusu 25 milyon Euro ile Brezilyalı yıldız Oscar. Yıldız futbolcu Aralık 2016’da 70 milyon Euro bonservis bedeli ile Chelsea’den Shanghai SPIG’e tarnsfer olmuştu. Yıldız futbolcunun yıllık ücreti ise 24 milyon Euro. Listede Alex Teixeira 19 milyon Euro ile üçüncü sırada, Axel Witsel ise 15 milyon Euro ile dördüncü sırada yer alıyor.
Geçen yaz 50 milyon Euro bonservis bedeli ile Çin’e transfer olan ve yıllık 20 milyon Euro maaş alan Hulk’un şu andaki piyasa değeri ise 22 milyon Euro.
2025’te Çin spor pazarının 813 milyar dolara ulaşması bekleniyor.
2030’da Çin’de her 10 bin kişiye 1 futbol sahası hedefi var
FUTBOLA İLGİ 3 YILDA % 31 ARTTI
Nielsen’in ‘Dünya Sporunun Yeni Süper Gücü-Çin’ raporuna göre, futbol yatırımlarının son dönemde hızla artmasının ardında 1.4 milyar nüfuslu pazarda bu spora olan ilginin hızla artması. Rapora göre, ülkede 16-59 yaş nüfus arasında en fazla ilgi artışı futbola olurken, bu spora olan ilgi son 3 yılda yüzde 31 arttı. Bu ilginin farkında olan ülkenin önde gelen şirketleri de, pazarı Avrupalı kulüplere kaptırmamak ve geri almak için yatırımlarına hız vermiş durumda.
ÜLKE NÜFUSLARINDAN FAZLA ÇİN’DE TARAFTAR KİTLESİNE SAHİPLER
Avrupa kulüpleri için Çin pazarı kelimenin tam anlamıyla en önemli gelir kapılarından biri. Öyle ki, bazı kulüplerin Çin’deki taraftar sayısı kendi ülke nüfuslarının bile çok üzerinde. Nielsen’in raporuna göre, Çin’de en popüler Avrupa takımı 127 milyon taraftar ile Real Madrid. Bu takımı 106 milyon taraftar ile İnter ve yine 106 milyon taraftar ile Milan izliyor. Çin’deki İtalyan takımlarının taraftarının çok oluşunun en önemli nedeni ise Seri A maçlarının 1980’lerin sonundan bu yana ülke televizyonlarından yayınlanıyor olması. Nielsen’in raporuna göre, bazı kulüpler Çin televizyonları ile ortaklıklara başladı. Beşiktaş da bu yaz Çin’de Avrupa’nın devlerinin katıldığı turnuvalara katılarak bu pazarda yer almaya çalışıyor.