Suudi Arabistan, Küresel Sporları Alt Üst Ediyor
Bu yıl spor alanındaki yatırımları 10 milyar Dolar’ı aşan Suudi Arabistan ‘sportwashing’ nedeniyle hak örgütlerinin dikkatini çekerek suçmala ile karşı karşıya kaldı.
“10 milyar Dolar’lık fırtına”
İngiltere merkezli The Economist dergisi, haftalık sayısının spor ticareti bölümünde Suudi Arabistan’a yer verdi. Arap Yarımadası ülkesinin bu yılki spor yatırımlarına dikkat çekilen yazı için “10 milyar Dolar’lık bir spor fırtınası başladı” başlığı kullanıldı. Kapakta ise bir petrol kuyusundan petrol ile birlikte futbol topu ve boks eldiveni gibi spor ekipmanlarının fışkırdığı görüldü.
Futbolda Arabistan atağı
Suudi Arabistan’ın futboldaki ilk büyük hamlesi Cristiano Ronaldo oldu. Pro Lig ekiplerinden Al-Nassr FC geçtiğimiz aylarda yıldız futbolcunun transferini duyurdu. Ronaldo’nun ardından ise lige transfer akını başladı. Karim Benzema, N’Golo Kante, Ruben Neves, Kalidou Koulibaly, Fabinho, Edouard Mendy gibi isimlerin ardından son olarak Neymar da rotasını Suudi Arabistan’a çevirdi.
Yeni sezon maliyeti neredeyse 600 milyon euro
Futbola yaptığı yatırımlar ile dikkat çeken Suudi Arabistan 2023-24 sezonu öncesi ekiplerin kadroları için dudak uçuklatan bir ücret ödedi. Kiralıktan dönen oyuncular da dahil olmak üzere 181 futbolcunun geldiği ligde transfer giderleri toplam 594 milyon 822 bin 945 Euro.
Neymar’ın ekibi bonserviste zirvede
Pro Lig takımları ekiplerine yeni isimler eklerken bazı kulüpler yaptıkları ödemeler ile ön plana çıktı. Son olarak PSG’den Neymar’ı renklerine katan Al-Hilal SFC ligin en çok transfer ödemesi yapan ekibi oldu. Ekip yeni sezon öncesi şimdiye kadar transferler için 258 milyon Euro ödeme yaptı. Al-Hilal ligin rekorunu transfer ettiği 5 oyuncu ile elinde tutuyor.
İşte Suudi Arabistanlı ekibin o transferleri, transferlerin son ekipleri ve bonservis bedelleri:
Neymar: PSG / 80 milyon Euro
Malcom: Zenit / 60 milyon Euro
Ruben Neves: Wolverhampton / 55 milyon Euro
Sergej Milinkovic-Savic: Lazio / 40 milyon Euro
Kalidou Koulibaly: Chelsea / 23 milyon Euro
Al-Ahli ligde bonservis ikincisi
Al-Hilal’in ardından ligin en yüksek ödemelerini yapan Pro Lig ekibi Al-Ahli SFC oldu. Al-Ahli ekibe kattığı 5 oyuncu için 121,7 milyon Euro bonservis ödemesi yaptı. İşte Al-Ahli’nin o transferleri, transferlerin eski ekipleri ve bonservisleri:
Riyad Mahrez: Manchester City / 35 milyon Euro
Roger Ibanez: Roma / 28,5 milyon Euro
Allan Saint-Maximin: Newcastle / 27,20 milyon Euro
Edouard Mendy: Chelsea / 18,5 milyon Euro
Franck Kessie: Barcelona / 12,5 milyon Euro
Golf hamlesi mahkemelik oldu
Futbolun yanı sıra diğer spor dallarına da yatırım yapan Suudi Arabistan golf için de önemli bir adım attı. Suudi Arabistan Kamu Yatırım Fonu, Ekim 2021’de büyük bir golf turnuvası olması planlanan LIV Golf için yaklaşık 2 milyar Dolar yatırımda bulundu. Yapılan bu yatırımın golf sporundaki dengeyi bozacağını savunan PGA Tour, büyük yatırımlı turnuvaya karşı dava açtı. PGA Tour davada Suudi Arabistan’ın bu hamlesinin golf oyuncularını mevcut sözleşmelerini feshetme konusunda cezbedeceğini iddia etti. Davada ayrıca Suudi Arabistan’ın bu yatırımları ülkedeki insan hakları ihlallerinin üstünü kapatmak için kullandığı savunuldu.
Newcastle United’ın satın alınması kriz yarattı
Suudi Arabistan Kamu Yatırım Fonu, 2021’de Newcastle United’ı 391 milyon Dolar’a satın aldı. Newcastle United’ın Suudi Arabistan’a satılması Uluslararası Af Örgütü başta olmak üzere birçok hak örgütünün tepkisini çekti. Daha sonrasında kulübün deplasman formalarının sızdırılması ise bir başka tartışma yarattı. Taraftarlar Newscastle United’ın yeni formalarının Suudi Arabistan’ın milli takımının renklerine uygun olacak şekilde tasarlanmasına tepki gösterdi.
Yatırımların asıl amacı ‘sportwashing’
Spor alanına önemli yatırımlarda bulunan Suudi Arabistan hamleleri ile hak örgütlerinin hedefinde yer aldı. Grant Liberty, Uluslararası Af Örgütü ve İnsan Hakları İzleme Örgütü, Suudi Arabistan’ı ‘sportwashing’ ile suçladı. ‘Sportwashing’ insan hakları ihlalleri ile öne çıkan ülkelerin spor alanına yönelip önemli organizasyonlarda yer alarak kendilerini dünyaya gelişmiş ve modern bir ülke olarak yansıtma çabası anlamına geliyor. Önde gelen hak örgütleri ise kanlı bir insan hakları raporuna sahip olan Suudi Arabistan’ın spor alanındaki yatırımlarına bu nedenle tepki gösteriyor.