Türkiye Kupası Statüsü formatı yine değişti: Bu defa da 8’erli 3 grup olacak
Avrupa'nın büyük liglerinde yıllardır değişmeyen kupa formatı yeni sezon öncesi Türkiye'de bir kez daha değiştirildi.
Açıklama şu şekilde;
“Ziraat Türkiye Kupası 2025-2026 sezonunda 139'u profesyonel, 16'sı amatör toplam 155 takımın katılımıyla oynanacak. 4 Eleme Turu, Grup Aşaması ve Final Aşaması şeklinde düzenlenecek olan Ziraat Türkiye Kupası'nda 11 maç haftası yer alacak. Grup Aşaması 8 takımlı 3 grupta oynanacak. Grup Aşamasına katılacak olan 24 takım 6'lı 4 torbaya bölünecek ve çekilecek kura ile her torbadan 2'şer takımın katılımıyla gruplar oluşacak. Grup Aşamasında her takım her torbadan 1 takımla olmak üzere toplam 4 maç yapacak. Bu müsabakaların 2'si iç sahada, 2'si deplasmanda oynanacak. Grup müsabakaları sonrasında, gruplarını ilk 2 sırada bitiren 6 takım ve en iyi 2 grup üçüncüsü olmak üzere toplam 8 takım çeyrek finale yükselecek. Çeyrek finalde grup birincileri ile en iyi grup ikincisi seri başı olarak yer alacak ve müsabakalar seri başı takımların sahalarında oynanacak. Yapılacak olan kura çekimi sonucunda yarı final eşleşmeleri ve ev sahibi takımlar belirlenecek.”
Daha geçen sezon değişmişti
TFF geçen sezon açıkladığı yeni kupa statüsünde grup maçlarının 6’şar takımlı dört grupta yapılacağını duyurmuş turnuva da bu şekilde gerçekleştirilmişti. Bir önceki formatta gruplarda takımlar üç maç yaptılar ancak bazı takımlar içeride iki dışarıda bir maç bazıları da dışarıda iki içeride tek maç oynayabildi. İşte bu iç-dış saha eşitsizliğinin eleştirilmesi sonrası TFF bu durumu ortadan kaldırmaya yönelik olarak 8 takımlı üç grup oluşturulacağını ve takımların ikisi içeride ikisi dışarıda toplamda dört maç oynanacağını açıkladı.
Statü sürekli değişiyor
1962-1963 sezonundan bu yana oynanan Türkiye Kupası’nın formatı ve statüsü kulüp taleplerinden, siyasete kadar birçok nedenle defalarca değiştirildi. Tarihlere göre değişiklikle şu şekilde yapıldı.
1962-1963: İlk kez düzenlendi. Tamamen tek maçlı eleme sistemiyle oynandı.
1966-1967’den 1980’e kadar: Eleme turları ve final çift maçlı (rövanşlı) olarak oynandı.
1980-1981: İsim değişti Federasyon Kupası oldu (format final dahil çift maç eleme).
1984-1985: Final ilk kez tek maç üzerinden oynandı. Eleme turları çift ayaklı olarak sürdü.
1999-2000: İlk kez grup aşaması geldi. Son 8 takım 2 gruba ayrıldı, tek devreli lig usulü oynandı.
2005-2006: Yeni sistem geldi. 32 takım 8 grup (4’erli), tek devreli lig usulü oynadılar. İlk 2’ler çeyrek finale çıktı. Bu düzen 2011-2012 sezonuna kadar sürdü.
2011-2012: Grup sistemi tamamen kaldırıldı. Klasik tek maçlı eleme formatına dönüldü.
2012-2013: Statü revize edildi. Alt liglerden de geniş katılım öngörüldü. Ön eleme ve eleme usulü ile organize edildi.
2024-2025: Grup sistemi geri geldi: 24 takım, 6’şar takımlı 4 grup oluşturdu. Çeyrek finalden itibaren tek maçlı eleme sistemine geçildi.
2025-2026: Format yeniden değişti. 155 takımın katıldığı turnuvada dört eleme turu sonrası 8’erli üç grup oluşturulması kararı alındı. Gruptan çıkan takımlar çeyrek finalden itibaren tek maç eleme sistemiyle karşılaşacak ve kupayı kazanan belirlenecek.
Avrupa’da formatlar hep aynı
Görüldüğü üzere Türkiye Kupası statüsü yıllar içinde sıklıkla değişikliğe uğramış ve katılım koşulları da çok kere değiştirilmiş. Oysa kupa müsabakalarının tek maç eleme sistemi ile oynandığı Almanya ve İngiltere gibi ülkelerde kupa formatları uzun yıllardan bu yana radikal değişikliklere uğramıyor ve yalnızca günümüze uyan ufak tefek rötuşlar yapılıyor. Statü değişiklikleri ise çok nadiren uygulanıyor.
Örneğin Almanya’da 2008 yılında profesyonel kulüplerin alt liglerde oynayan takımlarının, kupaya katılım hakkı kazansalar bile, katılması yasaklandı. İngiltere’de ise FA Cup’ta beraberlik halinde tekrar maçlar yıllar içinde ileriki turlarda uygulandı ve maç takvimin iyice yoğunlaşmasıyla geçen sezondan itibaren tamamen kaldırıldı.