Dijital dünyanın en yeni trendi; FAN TOKENLAR

Modern stadyumlardan akıllı stadyumlara geçiş

Stadyumların çim sahaları, ulaşım imkanları veya konforunun ötesinde bir değerlendirme kriteri var artık; dijital deneyim…”Smart stadiums” olarak adlandırılan yeni nesil akıllı stadyumların ekonomisi 10 milyar dolara yaklaşmış durumda. KPMG Araştırmasına göre, 2023’te bu rakam 12 milyar dolarlık bir hacme ulaşacak. Akıllı stadyumların merkezinde ise taraftar deneyimleri yer alacak. Futbolseverlerin yerinden kalkmadan tek bir tuşla sipariş verebilmesi, stadyuma gelmeden otoparktaki yoğunluk durumunu görebilmesi, maç esnasında elektrikli araçların şarj edilmesi ilk akla gelenler. Akıllı stadyumlar dijital dönüşümlerinin yanı sıra çevresel duyarlılıkları ile de birbiriyle yarışıyor artık. Güneş enerjisinin kullanımı, su ve elektrik tasarrufu, maç günü atıklarının geri dönüştürülmesi ve stadyum bölgesindeki hizmetlerin istihdamı… En son teknoloji ile donatılmış olmak kadar çevreye, doğaya uyumlu olmak da önemli artık.

Her lige bir Netflix

Covid-19 pandemisi ile hızlanan dijitalleşme sürecinde futbol ligleri ve federasyonları alternatif gelir modelleri oluşturma fikirlerini de masaya yatırmaya başladı. Özellikle OTT/Over The Top platformları olarak da bilinen Netflix gibi video içerik platformlarının global erişim gücü ve fiyat avantajı futbolun yönetsel mecralarını da bu alanda proje tasarlamaya yönlendirdi. Dünya genelinde 4 milyar kişilik potansiyel televizyon izleyicisi bulunan Premier Lig, 2022 yılından sonra maçlarını daha uygun fiyatla dünya genelindeki izleyicilerine sunmanın planlarını yapıyor. Bugün İngiltere’de bir futbolsever Premier Lig maçları için aylık 80 Pound civarında bir ödeme yapmakta. Ayrıca ülke içinde ve dünya genelinde üyelerden çok daha fazla adette yasak platformlar üzerinden maç yayını izleyen var. Netflix modeline benzer bir model oluşursa planlanan kişi başı aylık 10 Euro civarında. Amaç hem dünya genelinde bir izleyici potansiyeli oluşturmak hem de kaçak yayınların önüne geçebilmek. Özetle sürümden kazanmak… Tahmin edilen potansiyel erişim adedi, minumum 100 milyon kişi. Futbol ligleri artık içeriğini de tamamen kendilerinin kontrol edebildiği bir yayın alanı istiyor.

Yeni gelir kalemi, Fan Tokenlar

Günümüz spor ekonomisinde, deneyimlenen ve etkileşimi kuvvetli pazarlama modellerinin tercih edildiği aşikar. Diğer bir ifadeyle, ölçümlenemeyen reklam ve iletişim platformlarındansa doğrudan hedef kitleye ulaşan, D2C dediğimiz projeler projeler gözde. Bu yüzden kulüpler sırada pazarlama uzmanlarındansa artık dijital pazarlama uzmanlarını, yapay zekaya hakim analistleri tercih ediyorlar. İvme kazanan ürünlerin başında da “Fan Tokenlar” diye tanımlanan dijital varlıklar geliyor. Fan Tokenların yaratıcısı Socios.com, bugüne kadar spor ekosistemine 200 milyon doların üzerinde bir gelir kazandırdığını açıklamıştı geçtiğimiz günlerde. 1,2 milyona yakın kullanıcının yer aldığı Socios.com uygulamasında 40’tan fazla Fan Token çıkaran spor organizasyonu ve takım bulunmakta. Formula1’den NBA’e, Premier Lig’den La Liga’ya, e-spordan krikete kadar geniş bir ekosistemi var Socios.com’un. FC Barcelona, ​​Paris Saint-Germain, Juventus, Galatasaray, AC Milan, Atletico Madrid, Manchester City, Trabzonspor, Inter Milan, Arsenal, Everton, Arjantin ve Portekiz milli futbol takımları elbette kuruma olan güveni perçinleyen iş ortakları. Fan Tokenların, asıl amacı taraftarların kulüpleri ile olan etkileşimini sürdürülebilir kılmak. Bir anlamda dijital, yeni nesil kulüp üyeliği niteliğinde. Blok zinciri altyapısı olan bir üyelik diyebiliriz. Socios.com dışındaki markalarla kulüplerin imzaladığı Fan Token anlaşmaları tamamen yatırım odaklı. Herhangi bir taraftar etkileşimi, oylama, yarışma ve ödüllendirme yok. Bugün, Socios.com Fan Token ekosisteminin mevcut piyasa değeri 500 milyon doların üzerinde. Sadece futbol özelinde bile düşündüğümüzde büyük rakam diyebiliriz. Kurumun kurucusu ve CEO'su Alexander Dreyfus'a göre bu ekosistemin önümüzdeki yıllarda 10 milyar dolara ulaşma potansiyeli bulunmakta.

Türkiye en hızlı büyüyen pazarlardan biri

Socios.com ekosistemine Türkiye’den ilk dahil olan takım 2019 yılında Galatasaray olmuştu. Sarı kırmızılıları daha sonra  Trabzonspor, M.Başakşehir FK, Göztepe, Aytemiz Alanyaspor ve Yılport Samsunspor kulüpleri takip etti. Socios.com Türkiye Direktörü Altuğ Öztürk, ilerleyen günlerde yeni Türk kulüplerinin de duyurulacağını söylerken Türkiye pazarının da büyüklüğüne dikkat çekiyor.  Fan Token alarak destekledikleri takımlarla etkileşim kuran sporseverlerin %45’i 25-34 yaş aralığında yer alıyor bu arada.  Yüzdesel olarak ikinci büyük yaş aralığı ise 18-24 yaş arasındaki genç kitle. Kısacası Z kuşağı dijitalin tam da merkezinde bulunuyor. Bu yüzden de Fan Token projesi gelecek vaat ediyor… Bekleyelim ve görelim…

Sema Tuğçe Dikici