Fenerbahçe Cumhuriyeti Adını Beşiktaşlı Gazeteci Buldu

Dev pankartta Fenerbahçe'ye gönderme

Osmanlı İmparatorluğu'nun üç büyük imparatoru; Fatih Sultan Mehmet, Yavus Sultan Selim ve Kanuni Sultan Süleyman'ın birlikte resmedildiği pankartta şu ifadeler yer aldı: "Fatih'in fethettiği, Yavuz'un yönettiği, Kanuni'nin doğduğu şehirdir. Haddini bilen merttir. Vatan bölünmez tektir. Cumhuriyet içinde Cumhuriyet kuran namerttir. Ne mutlu Türk'üm diyene."

Fenerbahçe Cumhuriyeti'ni Beşiktaşlı buldu

"Cumhuriyet içinde Cumhuriyet kuran" ifadesi kendisini "Fenerbahçe Cumhuriyeti" olarak adlandıran Fenerbahçe Spor Kulübü'ne bir gönderme olarak algılandı. Sarı lacivertlilerin bu ifadeye nasıl bir reaksiyon vereceği merak konusu.

Sarı Kanaryalar'ın kullandığı "Fenerbahçe Cumhuriyeti" ifadesinin nereden geldiği konusunda futbol kamuoyun çok fazla bilgi sahibi değil. Bu ismin ortaya atan ne gariptir ki bir Fenerbahçeli deği. "Fenerbahçe Cumhuriyeti"nin isim babası Beşiktaşlı bir gazeteci!

Fenerbahçe Cumhuriyeti'nin isim babası

Fenerbahçe'nin adeta ikinci ismi olarak benimsediği ve resmi bir çok açıklamasında ve etkinliğinde geçirdiği "Fenerbahçe Cumhuriyeti" adını ilk kullanan kişi gazeteci Yalçın Doğan'dır. Doğan bu ismi Fenerbahçe tarihinden kesitler içeren kitabına isim olarak koydu. "Fenerbahçe Cumhuriyeti" isimli kitapla birlikte bu kavram sarı lacivertli camiada çok benimsendi.

Fenerbahçe efsanesi Deringör'e danıştı

Fenerbahçe'nin efsane isimlerinden rahmetli Halit Deringör, 2015 yılında Aydınlık gazetesindeki köşesinde yazdığı bir yazıda Yalçın Doğan'ın söz konusu kitabı nasıl yazdığını şöyle anlattı: "O sırada ben Cumhuriyet gazetesinde görevliydim. Herkesin bildiği, tanıdığı Yalçın Doğan ile beraber. Yalçın Doğan, Beşiktaşlı.Bir gün 'Halit ağabey ben bir Fenerbahçe Cumhuriyeti kitabı yazmak istiyorum. Yardım eder misin?' dedi. Hiç duraksamadan 'Evet' dedim. Kaynak için görüşmesi gereken kişilerle tanıştırdım ve de uzun bir çalışmadan sonra Fenerbahçe Cumhuriyeti adlı kitabı yazdı."

Kitap 1989 yılında çıktı büyük ilgi gördü

Yalçın Doğan, kulübün toplumsal etkisinin yanı sıra devletin bir çok kurumundaki nüfuzuna atfen "Fenerbahçe Cumhuriyeti" adını kullandı. Yalçın Doğan, Ajansspor Genel Yayın Yönetmeni Kenan Başaran'a, 2008 yılında Referans gazetesinde çalışırken verdiği röportajda 1989 yılında yayımladığı kitabın çok büyük ilgi gördüğünü belirtirken, siyaset dünyasında da kitabın yankılandığını anlattı. Doğan, "Çünkü 'Fenerbahçe Cumhuriyeti' spor-siyaset ilişkisini vurgulayan bir ifadeydi ve o güne kadar kullanılmamıştı. Ancak Fenerbahçeliler ikinci yayıma o kadar ilgi göstermedi. Çünkü özel kurumlar, partiler, dernekler vs resmi tarihten yanadır. Zaten kulüp 100. yılında kendi resmi tarihini yazdı."

Neden "Beşiktaş Cumhuriyeti" demedin

Beşiktaşlı olan Yalçın Doğan, röportajda Fenerbahçe Cumhuriyeti adıyla kitap yazdığı için siyah beyazlı çevresinden tepkiler aldığını da belirtti: "Taraftarın dışında Beşiktaş camiasının da serzenişlerine göğüs germiş Yalçın Doğan: "Bana, 'Bir kitap yazıp adını Fenerbahçe Cumhuriyeti koydu. Bu isim onları yere göğe sığdırmıyor. Sen Beşiktaşlısın nasıl böyle bir iş yaparsın? Neden Beşiktaş için yapmadın' diyorlar. Bu da anlaşılır değil. İnsanlar sembollerle yazar. Günlük siyasi yazılarda bile bu böyle. Niye Fenerbahçe için kullandım? Çünkü Türkiye Cumhuriyeti ile Fenerbahçe'nin ilişkisi müthiş bir şekilde iç içe."

Neden "Fenerbahçe Cumhuriyeti" ?

Yalçın Doğan'ın Fenerbahçe Cumhuriyeti ifadesini kullanmasına neden olan; sarı lacivertli camianın etkisini dair kitapta yer alan çarpıcı tespitler ise şöyle:

1. 1908 İhtilalilini yapan İttihat Terakki'den bugüne kadar hem asker hem de sivil iktidar, halka ulaşmada Fenerbahçe ile ilişkide oldu.

2. Askerlik sorunu olan sarı lacivertlilerin efsane futbolcusu Zeki Rıza Sporel için Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) özel bir af çıkarttı. Asker kaçağı olduğu gerekçesiyle gözaltına alınan Kanarya'nın yıldız golcüsü Cemil Turan, askerlerin araya girmesiyle serbest bırakıldı.

3. Dönemin Başbakanı Bülent Ecevit, Fenerbahçe Başkanı Emin Cankurtaran'a "Şampiyon olan Fenerbahçeli futbolcuları acaba CHP'ye kaydedebilir miyiz" diye ricada bulundu.

4. Ankara Esenboğa Havalimanı'nda "Fenerbahçe Ankara Büyükelçisi lütfen danışmaya" şeklinde anons yapıldı.

5. Muğla Bodrum'da ezan okuyan bir imam minareden "Allahü ekber Allahü ekber, en büyük Fener" dedi.

6. 1970'leri Türk Hava Kuvvetleri Komutanı Muhsin Batur, İhsan isimli Gençlerbirliği futbolcusunun Fenerbahçe'ye transferini yetiştirmek için Urfa'ya askeri jet kaldırdır. Kötüğü Urfa'da olan oyuncuların evraklarının buradan alınması için askeri uçuk kallanıldı.

7. Dönemin Başbakanı Turgut Özal, özlediği için Fenerbahçe'nin yıldız futbolcusu Rıdvan Dilmen'i gece yarısı 02.30'da yatağından kaldırtıp evine getirtti.

8. 12 Eylül askeri darbesini yapan Milli Güvenlik Konseyi Üyeleri, sırf tanışmak için Fenerbahçeli futbolcuları Ankara'ya davet etti.

9. 27 Mayıs askeri darbesine karşı bir tutumda olduğu için askeri yönetim, Fenerbahçe Kulübü'nü kapatma teşebbüsünde bulundu. 

Ezeli rakipleri Fenerbahçe Cumhuriyeti'ne karşı 

Yalçın Doğan'ın kitabından sonra Ali Şen'den Aziz Yıldırım ve Ali Koç'a kadar Fenerbahçe Spor Kulübü Başkanları da çeşitli vesilelerle "Fenerbahçe Cumhuriyeti" ifadesini kullanageldi. Ezeli rakipleri Beşiktaş ve Galatasaray da bazı derbi maçlarında sarı lacivertlilerin kendilerini böyle tanımlamalarına karşı tutum içeren pankartlar açtı. Son olarak Trabzonspor da bu tanıma itiraz etti. Ancak bunu yaparken kullandığı bazı ifadeler sosyal medyada ağır bulundu.