Galatasaray, Onyekuru'da hata yaptı!

Mücbir sebep sayılan pandemi nedeniyle hala devam eden 2019/20 sezonu her ne kadar “futbolcu sezon bitene kadar oynar” gibi bir düşünceye neden olsa da bu aslında uluslararası bağlantısı olan oyuncular için böyle değil.

Birçoklarının FIFA’nın bu konuda karar verebilecek yetkide olduğunu düşünerek bunu bu şekilde ifade etmesi yanlış algılara sebep oluyor. FIFA her ne kadar sözleşme sorunlarını çözüyormuş gibi bir hava yaratsa da günün sonunda bunların tamamen ülkelerin ulusal hukuk sistemi içinde ve karşılıklı uzlaşma ile çözülmesi gerektiğini ifade ediyor.

Yani dünya şu anda ne kadar çok kötü bir dönemden geçse ve futbol bundan etkilense de “sözleşme sözleşmedir” ve anlaşmalar olan bitenden tamamen bağımsız olarak uygulanmaya devam eder. Bununla birlikte bu tip sorunlar FIFA Konseyi’nin daha önce yaptığı açıklamalarda olduğu gibi karşılıklı uzlaşarak veya anlaşarak bir noktaya getirilmelidir.

Mesela olaya Onyekuru’nun durumu özelinde bakarsak Galatasaray, Monaco ile 1 Temmuz başlangıç tarihli olmak üzere maçların bitiş tarihi hangi gün ise o tarihi içeren özel bir sözleşme yapmak durumundadır. Aslında ana sözleşme sona ermeden Monaco ile temasa geçilerek yürürlükteki sözleşme belli bir süre daha uzatılabilirdi. Ama kulübün bunu yapmadığı anlaşılıyor.

Diğer yandan hem Seri’nin hem de Lemina’nın sözleşmeleri normalde 30 Haziran itibarıyla bitmekteydi. Lemina Southampton, Seri de Fulham’a döneceklerdi. Ancak İngiltere’de de sezonun sürmesi nedeniyle kulüplerin henüz bu oyunculara ihtiyacı olmaması, Galatasaray’ın sezonun kalan maçlarında iki oyuncudan yararlanma imkanı verdi. Onyekuru’daki şanssızlık ise Fransa’da ligin bitirilmesi ve yeni sezona başlayacak olan Monaco’nun sahip olduğu oyuncuyu sözleşmesi gereği çağırmasına neden oldu.

Kısaca Onyekuru’nun sözleşmenin bitmiş olması nedeniyle Galatasaray forması ile yeni bir anlaşma yapılmadan sahaya çıkması imkansız.

Peki, bu durum uluslararası bağlantısı olmayan yerli oyuncular için nasıl?

Liglerini kendi yöneten federasyonların mücbir sebep gibi opsiyonları ellerinde vardır ve bunu liginde oynayan kendi ülke vatandaşı oyunculara sözleşmesi bitse de uygulayabilirler. Nitekim Türkiye’de ligi oynatan yapı TFF olduğu için mücbir sebep nedeniyle sezonu uzatabilir veya kimseye sormadan durdurup tescil edebilir. Yine de yukarıda belirttiğimiz gibi sözleşmesi sona eren yabancı oyuncular ile başka kulüpten kiralanmış yabancı oyuncular sözleşmelerinde yazan 30 Haziran tarihi itibarıyla serbest kalırlar. Devam etmelerini sağlayacak tek çözüm ise uzlaşıdır.

Ayrıca, örneği yok ama sözleşmesi bitip 1 Temmuz itibarıyla başka bir ülkenin takımına gidecek Türk oyuncular olsaydı işin içine uluslararası başka bir taraf dahil olacağı için Türk oyuncunun da yeni takımına gidebileceği kanaatindeyim.

Bugün yakın dostum Emrah Kayalıoğlu, Lig Radyo’daki programında bu kiralık oyuncu konusuna parmak basınca ben de geniş çaplı bir araştırma yaptım ve soruların resmi cevabının aslında FIFA tarafından verildiğini gördüm.

FIFA aslında ne diyor?

Covid-19 salgını nedeniyle dünya futbol düzeninin altüst olmasıyla 2019/20 sezonunun uzaması ve bununla birlikte belirli tarihler içeren sözleşmeler ile ilgili soru işaretleri yarattı. Bunun üzerine FIFA Konseyi 7 Nisanda bazı kararlar açıkladı. Alınan kararlar federasyonlar, konfederasyonlar, Avrupa Kulüpler Birliği, Oyuncular Sendikası Fifpro ile Dünya Kulüpler Forumu arasındaki görüşmeler sonucunda ortaya çıktı.

Konumuz yalnızca sözleşmesi biten kiralık oyuncular ile ilgili olduğu için genele girmeyeceğim.

FIFA’nın kaynaklarını araştırdığınızda sıkça sorulan sorular bölümünde birçok bilgiye rastlarsınız. Dünya futbolunun patronu en çok merak edilen konulardan oluşabilecek soruları bir araya toplar ve bunları cevaplandırır. Bilindiği gibi FIFA’nın mücbir sebep nedeniyle sözleşmelerin ülkelerdeki sezon sona erene kadar süreceği ile ilgili açıklama yaptığına dair bazı iddialar sürekli dillendirilmekte. İlk olarak bu konuya açıklık getirelim.

Bu bağlamda sorulan, “FIFA Konseyi’nin tüm dünyada veya bir bölgede mücbir sebep ilan edip etmediği, federasyonların, kulüplerin ve oyuncuların böyle bir ilanın varlığını gerekçe gösterip gösteremeyecekleri” sorusunun cevabı konuya net şekilde ışık tutuyor.

Cevap şu şekilde:“FIFA’nın oyuncuların statü ve transferlerini düzenleyen talimatının 17. Maddesi Konsey’e düzenlenmemiş hususlar ve mücbir sebep hallerine göre karar verme yetkisi vermiştir. Bu bağlamda FIFA Konseyi 6 Nisanda bir dizi düzenleyici ve hukuki konulara dair kararlar almıştır. Ancak FIFA Konseyi COVID-19 salgınını hiçbir ülke veya bölge için bir mücbir sebep durumu olduğuna, belirli iş veya transfer sözleşmesinin mücbir sebeplerden etkilenebileceğine dair bir karar vermemiştir.

Yani kulüplerin veya oyuncuların bir mücbir sebep veya benzer bir durumu ileri sürerek oluşacak sorunları FIFA Konseyi kararına dayandırmaları mümkün değildir. Bir üye federasyonun ülkesinde veya o bölgede bir mücbir sebep veya benzeri bir durumun varlığı, dosya üzerinde belirli iş veya transfer sözleşmesine uygulanabilecek ilgili hukuk uyarınca karar verilmesi gereken bir hukuki durum ve olgudur”

Gelelim kiralık sözleşmeleri ile ilgili soruya.

FIFA, mevcut sezonun esas bitiş tarihinde sona erecek olan mevcut kira sözleşmeleri ve ilgili profesyonel futbolcu sözleşmeleri için, futbolcunun kiralık olarak oynadığı kulübe, sezonu orijinal kadrosuyla tamamlayabilmesi için öncelik verilmesini tavsiye etmektedir.

Peki bu durum pratikte bu nasıl gerçekleşmektedir?

FIFA, liglerin dürüstlüğünün korunması amacıyla, eski kulübe yerel sezonunu orijinal kadrosuyla tamamlayabilmesi için öncelik verilmesini şiddetle tavsiye etmektedir. Bu durum, diğer başka hususlarla birlikte, mevcut kira sözleşmelerinin ve profesyonel futbolcu sözleşmelerinin gerektiği takdirde uzatılması anlamına gelmektedir.

Kural olarak;

-Mevcut profesyonel futbolcu sözleşmeleri sözleşmede atıf yapılan yerel mevzuata ve/veya mevcut toplu profesyonel futbolcu sözleşmesine ve tarafların sözleşme özgürlüklerine tabidir;

-Geçici Transfer Sözleşmeleri, sözleşmede atıf yapılan yerel mevzuata ve/veya (eğer yurtiçi kira ise) yerel futbol düzenlemelerine (eğer uluslararası kira ise) FIFA düzenlemelerine ve tarafların sözleşme özgürlüklerine tabidir.

İlgili sözleşmeler uzatılmazsa, futbolcunun kirasının tescili kira sözleşmesinde esasen öngörüldüğü şekilde sonlandırılacaktır.

Eğer kira uzatılmaz ve futbolcu kendisini kiralayan kulübüne geri dönerse, mevcut duruma bağlı olarak, futbolcunun, ilgili tescil süresinin COVID-19 nedeniyle değiştirilmesi veya ertelenmesi sebebiyle açılmamasından dolayı bir süre boyunca tescil edilememesi ve/veya maçlara katılamaması riski mevcuttur.

Görüldüğü gibi, bu dönemde kiralık sözleşmeleri resmi olarak uzatılmadan bir oyuncunun kiralık oynadığı takımda devam etmesi herhangi bir anlaşma olamadan mümkün değildir.