IFAB’tan “Sadece kaptan hakemle konuşabilir” yönergesi
Dünya futbolunda, yeni kurallar getirme veya var olan kuralları değiştirme yetkisine sahip tek yetkili kurum olan Uluslararası Futbol Birliği Kurulu (IFAB), bir süre önce testlerine başladığı ve EURO 2024’te de başarıyla gerçekleştirilen “sadece kaptanlar hakemle konuşabilir” uygulamasıyla ilgili bir yönerge yayınladı.
Uygulamanın arka planı
Saygı ve adalet sporun temel değerleri olmasına rağmen, hakemler ve diğer maç görevlileri karar alırken düzenli olarak sözlü ve/veya fiziksel karşı koymaya maruz kalıyorlar. Aşırıya kaçan durumlarda oyuncuların bazen hakemlerin üzerine koşup onları kuşatmaları veya onlara baskı uygulamaları, hakeme gösterilmesi gereken saygı konusunda sorun yaratırken oyunun imajı ve görüntüsü rahatsız edici olabiliyor.
Bu bağlamda hakem ve takım kaptanları arasındaki daha güçlü iş birliği, fair-play ve karşılıklı anlayışın sağlanmasına yardımcı olabilir.
İşte bundan böyle, hakemin önemli kararları açıklayabilmesi için hakeme saygılı davranmaları koşuluyla sadece kaptanların hakeme yaklaşmasına izin verilecek ve hakemin kararını iletmesi sağlanacak. Bu sırada hakemin konuştuğu kaptanın takım arkadaşlarının sakin bir şekilde makul bir uzaklıkta kalmasını ve hakem ile arasındaki etkileşime müdahale etmemelerini sağlamak her kaptanın sorumluluğunda olacak.
Bu tedbirin felsefesi ve ana ilkelerinin UEFA EURO 2024'te uygulanması açıkça gösterdi ki böyle bir yaklaşım diğer müsabakalarda da başarıyla uygulanabilir. Aşağıdaki basit yönergeler, "sadece kaptan" kuralını uygulamayı düşünen federasyonlara yardımcı olacaktır.
“Sadece kaptan” ilkeleri öncelikle üst düzey organizasyonların düzenleyicilerine sunulmaktadır. Yerel düzeydeki liglerde ise en üst iki lig veya uluslararası büyükler A takımların yer almadığı yarışmaların organizatörleri IFAB'ın "sadece kaptan" uygulamasına katılmak için başvuruda bulunmayı değerlendirmeli ve ilgili protokolün uygulanmasını talep etmelidirler.
Yönergeler
• Oyuncular ve hakem arasındaki normal etkileşimlere izin verilir ve bu önemli olmaya devam eder (şeffaflığı sağlayıp olası hayal kırıklıklarını ve çatışmaları önleyin).
• Sözle veya hareketle muhalefet eden herhangi bir oyuncuya (kaptan dahil) ihtar verilecektir (sarı kart).
• Hakem, uygun olduğu durumlarda önemli kararları kaptan(lar)a ve/veya oyuncu(lar)a açıklayacaktır.
• Önemli durumlarda oyuncuların mobbing yapmasını veya hakemin etrafını sarmasını ve anahtar kararlara etki etmesini önlemek için;
Olaylar veya kararlar:
•• her takımdan yalnızca bir oyuncunun (genellikle kaptanın) hakeme yaklaşmasına izin verilir ve bunu yaparken her zaman saygılı bir şekilde etkileşimde bulunmaları gerekir;
•• hakem oyunculara (sözlü olarak veya jestlerle) onlara yaklaşmamaları yönünde talimat verebilir/teşvik edebilir;
•• takım kaptanları, takım arkadaşlarının hakemden uzaklaştırılmasına yardımcı olmaktan sorumludur;
•• İzin verilmediği halde hakeme yaklaşan/etrafını saran oyunculara, ihtar verilebilir (sarı kart);
•• eğer uygunsa, hakem, kaptan(lar)a konuşması için zaman tanımak amacıyla oyunun yeniden başlatılmasını erteleyebilir ve kaptan vasıtasıyla takım arkadaşlarına bir kararı açıklaması veya uygun davranışta bulunmaları talebini iletebilir.
•• Kaptan dışında herhangi bir oyuncuyla etkileşim veya ona yaklaşma, hakemin takdirindedir. Örneğin eğer oyuncu bir ihlal yapmışsa, ona faul yapılmışsa veya sakatlanmışsa.
Kaptanın kaleci olduğu durumlar için kurallar
• Kalecinin kaptan olduğu durumlarda, en geç yazı tura atılmadan önce hakeme bilgi verilmelidir. Başlama vuruşu sırasında, kaleci yerine hangi oyuncunun hakeme yaklaşması gerektiği bildirilmelidir.
• Yalnızca kaleci veya seçilen oyuncu hakeme yaklaşabilir; her ikisi birden değil.
• Aday gösterilen oyuncunun değiştirilmesi veya ihraç edilmesi halinde, başka bir oyuncunun aday gösterilmesi gerekir.