Stefan Kuntz'un "Kıçını Yırtarcasına" Lafı "Kıskanıyorlar" Diye Çevrildi
A Milli Takım Teknik Direktörü Stefan Kuntz'un tercüman sorunu sürüyor. Alman hocanın "kıçını yırtarcasına" sözü "kıskanıyorlar" olarak tercüme edildi.
Kuntz'un tercüme sorunları bitmiyor
20 Eylül 2021 tarihinde Türk Milli Takımı’nın başına getirilen Alman Teknik Direktör Stefan Kuntz’un kamuoyuna yaptığı açıklamalarda da tercümelerin başından beri kendisinin duygu ve düşüncelerini tam olarak yansıtmadığına şahit oluyoruz.
Ben mesela Jesus’un tercümelerinin nasıl yapıldığına dair en ufak bir fikir sahibi değilim. Buna Portekizce'ye hakim olanlar karar verecektir. Ama İngilizce ve Almanca'da yapılan tercümeler konusunda iki lisana da hakim olduğum için bir fikir sahibi oluyorum.
Kuntz, anadili Almanca'ya geçti
Stefan Kuntz ilk göreve geldiğinde İngilizce konuşuyor tercümelerini de TFF görevlisi Türker Tozar yapıyordu. Tozar’ın İngilizce ve Türkçe'ye çok hakim olmasına karşın Kuntz Alman olması nedeniyle duygu ve düşüncelerini İngilizce olarak tam aktaramıyordu. Türker Tozar, onun söyledikleri kadarını gayet başarılı şekilde tercüme ediyordu.
Daha sonra Kuntz’un duygu ve düşüncelerini daha iyi ifade edebilmesi adına Almanca bilen bir tercüman göreve getirildi. Ancak yeni tercüman bu defa Türkçe konusunda bana göre sorunlu olduğu için Kuntz'un duygularını ve söylemek istediklerini tam aktaramıyor, duygularını iyi yansıtamıyor. Bu da yanlış anlaşılmalara neden oluyor.
Kuntz "kıç" dedi, tercüman "kıskançlık" yaptı
Son Letonya karşılaşması sonrasından iki örnek vermek istiyorum. TRT’nin maç sonrasındaki flaş röportaj yayınında Stefan Kuntz, "Birçok ülke, Türk Milli Takımı gibi böyle kıçını yırtarcasına oynayan takımları olsa mutlu olurdu" diye bir cümle kurdu. Tercüman ise kıskanıyorlar kelimesini kattı işin içine.
Ertesi gün de bir gazetede "kıskanıyorlar" başlığını gördük. İnsanlar mesela bu başlıktan “Beni eleştirenler kıskanıyorlar” anlamı çıkartıp, bunun üzerinden bir sürü spekülasyon yapabilirler. Dolayısıyla söylenen şeyin anlamını tam olarak yansıtmak yanlış anlamaların önüne geçmek adına çok önemli.
Kuntz, röportajda futbolcuların Almanca'da "arkasını (poposunu) yırtmak" şeklindeki yumuşatılmış halini kullandı. Aslında hem Türkçe'de hem de Almanca'da söylediğinin tam karşılığı “kıçını yırtmaktır” ve çok kullanılır.
Letonya övgüsü de tam tercüme edilmedi
Diğer yandan Alman Teknik Direktör bir başka yerde Letonyalı oyuncuların çok büyük bir kalple ve tutkulu oynadıklarını belirterek rakibin maça nasıl asıldığını kuvvetli şekilde vurgulamak istedi. Ancak tercüman bunu klişeleşmiş haliyle istekli ve arzulu şeklinde çevirdi. Kalpten tutku ile oynamak duygularla ilgili bir şeydir. İstek ve arzunun motivasyonu ise maddi de olabilir ve bana göre diğeriyle bir tutulamaz.
Markus Merk'in tercümanı İşbir çok iyiydi
Benim Türkiye’de tercüme konusunda mükemmel olarak adlandırabileceğim en iyi örnek bir dönem Lig TV'de yorumculuk yapan Markus Merk’in tercümanı Fırat İşbir’dir. Gerçekten de hem Almanca hem de Türkçe olarak mükemmel tercümelere o dönemki yayınlarda şahit olmuştuk. Ondan sonraki yıllarda İngilizce ve Almanca tercümelerin aynı başarıya yaklaşamadığını düşünüyorum.