Olimpiyatların yolu SESAM'dan geçiyor

Spor Genel Müdürlüğü Sağlık İşleri Dairesi Başkanlığı bünyesinde çalışmalarını sürdüren Sporcu Eğitim Sağlık Araştırma Merkezi (SESAM), ulusal ve uluslararası organizasyonlarda elde edilen başarıların en önemli ayaklarından biri haline geldi. 

Milli sporcular Taha Akgül, Yasemin Adar ve Bilal Çiloğlu'nun yanı sıra birçok milli sporcu, SESAM'da uygulanan ölçme ve değerlendirmenin yanı sıra aldıkları eğitimlerle, şampiyonluk hedeflerine doğru sağlam adımlar atmaya devam ediyor. 

SESAM Sorumlu Hekimi Tuğba Kocahan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, projeye başladıkları güne oranla çok daha iyi durumda olduklarını belirterek, "Hayal ettiğimiz nokta çizgisinde oldukça ilerledik." dedi. 

Kocahan, başarıya giden yolda en önemli ayaklardan bir tanesinin SESAM olduğunu ifade ederek, "Bilimsel etik kurulumuzu oluşturmak, dergimizi çıkarmak ve eğer olabilirse sporcu kanununun çıkarılmasıyla spor enstitüsüne dönüşme gibi hayallerimiz var. Spor Genel Müdürlüğüne vadettiğimiz her şeyi gerçekleştirdik ama biz daha fazlasını hedeflediğimiz için hayallerimiz de devam ediyor." diye konuştu. 

Sağlık İşleri Dairesi Başkanı Dr. Adnan Hasanoğlu'nun 2,5 sene önce göreve başlamasıyla laboratuvarlarını genişlettiklerini vurgulayan Kocahan, "Uluslararası standartlarda, elit düzeydeki olimpik sporculara hizmet eden merkezlerde kullanılan cihazların benzerlerini aldık. Hedefimiz, laboratuvarlarımızı daha da geliştirmek ve eğitimlerimizi tamamlamak. Hem cihazlarımızı hem de personelimizi üst düzeye getirdiğimizde, diğer ülkelerden de bize talepler geleceğini ve uluslararası düzeyde isim yapacağımızı düşünüyoruz." ifadelerini kullandı.

Spor ve bilimin artık iç içe geçtiğini ve bilimden her boyutuyla faydalanılması gerektiğinin altını çizen Kocahan, "Bunun bir ekip çalışması olduğu bilinmeli. Sporcular ve antrenörler, antrenmanlarda her şeyi ölçebilecekler. Antrenmanları ne kadar doğru yaptıklarını ölçümlerle görebiliyorlar. Bu bilinci tamamen oturtmamız gerekiyor." değerlendirmesinde bulundu. 

Sporcu ve antrenörlere eğitim

Tuğba Kocahan, SESAM'ın kurulduğu günden itibaren milli takım sporcularının performans ölçme ve değerlendirme, performans ve sağlıkla ilgili eksikleri tespit etme, bu eksikleri tamamlama, tedavi etme ve rehabilitasyona yönelik işlemler uyguladığını dile getirerek, aynı zamanda sporculara eğitimler de verildiğini söyledi. 

Olimpik branşlardaki sporcuların özellikle müsabaka hazırlık kamp dönemlerinde SESAM'ın değerlendirmelerinden geçtiğini anlatan Kocahan, şöyle devam etti: 

"Ankara'da bulunan Türkiye Olimpiyat Hazırlık Merkezinde (TOHM) konaklayan sporcuları, antrenmanlarını yaparken sağlık ve performans testlerine alıyoruz. Bunlar ayrıntılı şekilde raporlanarak antrenörlere geri bildirim yapılıyor. Her branşta, antrenman ve müsabaka takvimine göre en uygun zamanda ölçümleri gerçekleştiriyoruz. Yapılan ölçümler, her branşa özgü testler, uluslararası standartlarla uyumlu şekilde belirleniyor. Her branşın daha fazla kullandığı kas grupları veya daha fazla geliştirmesi gereken özelliklere göre testler belirleniyor." 

Tuğba Kocahan, ölçümlerin yanı sıra sporculara yönelik eğitim çalışmaları da yaptıklarını belirterek, "Dopingle mücadele, özellikle de ergojenik maddelerle ilgili eğitim ve bilgilendirmeler, performansı geliştirmeye yönelik psikolojik testler, grup ya da bireysel şekilde uygulanıyor. Sporcu beslenmesiyle ilgili eğitim seminerleri de düzenliyoruz." dedi. 

Dünyada uluslararası düzeyde bu tarz merkezlerin olduğunu ancak SESAM'ın kendi modelini oluşturduğunu ifade eden Kocahan, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Her ülkenin kendi norm değerleri olmalı. Branştaki sporcularla ilgili kendi ulusal norm değerlerimizi yaratmamız gerekiyor. Bizim böyle bir norm değerimiz yok ama burada çalışmaları başlattık. Branşın sporcusu bize geldiğinde yabancı sporculardaki ölçüm değerleri nedir onlara mutlaka bakıyoruz. Kendi ölçümlerimizi yaparken, diğer ülkelerin şampiyon olmuş sporcularının norm değerleri nedir ve biz bunun neresindeyiz ona bakıyoruz. Değerlendirme sonuçları, antrenör ve sporcularla yapılan toplantılarda paylaşılıyor. Onlara eksik yönleri anlatılıyor ve nasıl geliştirmeleri gerektiği, antrenmana neler katılacağıyla ilgili önerilerde bulunuyoruz." 

"Ölçülebilir şeyler çok değerlidir"

Kocahan, başarıya giden yolda en önemli görevin antrenörlere düştüğünü aktararak, "Ölçülebilir şeyler çok değerlidir." dedi. 

Sporcuya verilen antrenmanlarda ne kadar verim elde edildiğine baktıklarını vurgulayan Kocahan, "Sporcunun kas kuvvetini, dayanıklılığını, patlayıcı kuvvetini ve esnekliğini geliştirdiğini ölçümlerle somut bir veri haline getiriyoruz. Sporcunun sağlıklılık halini devam ettirmeyi sağlamak, spor yaralanmalarından koruyabilmek, dolayısıyla başarısına katkı sağlama amacındayız. Artık sporcu ve antrenörler, kendi talepleriyle bize geliyor. Açıkçası istediğimiz nokta buydu. Bu bilinçle ilgili önemli yol aldık diye düşünüyorum." ifadelerini kullandı. 

"Antrenör ne kadar bilinçli olursa, sporcu da aynı oranda bilinçleniyor." diyen Tuğba Kocahan, şu değerlendirmede bulundu:

"Bunu öngördüğümüz için antrenörlere yönelik 3 eğitim semineri düzenledik. Bünyemizde sporcu eğitim merkezleri var. Türkiye'deki tüm merkezlerdeki antrenörleri Antalya'da topladık ve eğitim semineri verdik. TOHM'lardaki tüm olimpik branşların antrenörlerine de iki eğitim semineri düzenledik. Bunun amacı ne iş yapıyoruz, yaptığımız testler neye yarar ve sonuçlar nasıl değerlendirilir onları aktarmaktı. Sporda şiddet, alkol, uyuşturucu, sigara ve dopingle mücadele konularını önemi nedeniyle ilave ettik. Sporcunun yaşamındaki her şeyi antrenörü belirliyor. Sporculardan ziyade antrenörlere yönelik yaptığımız işleri daha önemli sayıyoruz." 

"Sezon başı testleri çok önemli" 

Tuğba Kocahan, SESAM'ın 2016 Rio Olimpiyatları sonrasında hemen 2020 Tokyo Olimpiyatları'nın hazırlıklarına başladığının altını çizerek, antrenörlerden, sporcuları ölçme ve değerlendirmeye getirmelerini istediklerini aktardı. 

Sene başında sporcuların kas, kuvvet ve denge eksiklerini doğru tespit ederek bunları geliştirmeye yönelik programların performanslara direkt katkı yaptığına dikkati çeken Kocahan, şunları kaydetti:

"Performans artışının yanı sıra hem antrenman hem de müsabakalar sırasında spor yaralanmalarına daha az maruz kalıyorlar. Spor yaralanmaları, ciddiyetine göre belli süre spordan uzaklaşma anlamına geliyor ve bu da süreyle doğru orantıda performans kaybı demektir. Sezon başı testleri çok önemli. Sezon başında yapılacak test, eksiklerin tespiti ve yerine konmasını sağlar. Spor yaralanmaları sonrasında sporcuları 6 haftalık rehabilitasyon programına alarak, kas kuvvetinde yüzde 20 artış sağlayabiliyoruz. Bu ciddi bir oran. Sporcu doğru şekilde rehabilite olmazsa, aynı yerden tekrar yaralanabilir. Sakatlıklar sonrasında tekrar yaralanma korkusuyla sporcuda psikolojik anlamda da güvensizlik gelişiyor, bu da performansa olumsuz yansıyor. Kayıpları yerine koymak, korkuyu gidermek, öz güvenin yeniden sağlamasını ve eski gücüne ulaştığını bilmesini sağlamak, müsabaka sonucuna direkt etki ediyor."