Salah ve arkadaşlarını 2018'e götüren sır
Artık dünyanın her yerinde futbol takımları hemen hemen aynı idmanları yapsa da seyir zevki açısından aynı tadı vermiyor. Misal Süper Lig, bu anlamda Bundesliga, La Liga ve Premier Lig’in gerisinde. Bu işin genlerle bir ilgisi olabilir mi sizce?
Korkut Ulucan
Futbol hepimizin sevdası …
Hepimiz için ortak bir dil, hele bir de seyir zevki yüksek bir karşılaşma olursa değmeyin keyfimize…
Seyir zevki ortalamalarını aldığımızda Bundesliga, La Liga ve Premier Lig, bizim Süper Lig’den daha zevkli geliyor çoğumuza. Peki neden bu kadar fark var? Halbuki ‘optasports.com’ verilerine baktığımızda birçok parametre açısından aramızda öyle büyük bir fark yok.
Evet ama o zaman bu seyir zevkindeki fark nereden geliyor?
ONLAR DAHA DİRİ DAHA YARATICI
Galiba çoğumuzun düşündüğü gibi, en önemli fark, futbolcuların daha diri ve yaratıcı olması. Bu iki özellik de her sporcu için büyük önem taşıyor.
Diğer liglerdeki sporcular bizimkilerden neden farklı peki? Artık dünya küçük, aynı veya benzer antrenmanları bizim sporcular da uyguluyor.
Ya şu açıdan bakalım: Bizim futbolcular yurt dışındaki takımlarda daha farklı (yüksek performansla) oynarken, kendi liglerine döndüklerinde daha düşük bir seviyede mücadele ediyorlar. Bir bakıma buradaki standarda ayak mı uyduruyorlar?
Cevap şu olabilir mi? Antrenman farkları. Kesinlikle! İşte bundan sonra bu köşede tüm bu soruların cevaplarını beraber arayacağız.
İngiliz takımlarının gerçekleştirdiği testlerden, bizlerin neler yaptığına hepsini bu köşede sizler ile paylaşmak istiyorum. Hangi faktörler genlerimiz tarafından etkilenir, acaba darbeye bağlı olmayan sakatlıklar genlerle engellenebilir mi? Veya uygulanan antrenmandan hangi genetik kombinasyonlara sahip bireyler daha fazla fayda görür, her antrenman herkese uygun mu?
MISIR GENETİKLE 2018’LE GİTTİ
Peki her şeyi sadece genlerle açıklayabilir miyiz? Tabii ki hayır, ama en ideali bulabilmemiz adına genetik biliminden sportif anlamda da yararlanabilmeliyiz. Yararlananlar faydalarını çoktan görmeye başladı bile. Örneğin Mısır Milli Futbol Takımı, 2015 yılında tüm takımına genetik testleri uyguladı. Elde ettiği verilere göre beslenme ve antrenman programlarını değiştirdiler. Sonuç? 30 yıl aradan sonra; 2018 Dünya Kupası finalleri geldi. Bu sadece bir örnek, çok daha çarpıcı örnekler var. Hepsi her hafta burada olacak. Birleşik Krallık, olimpiyat sporcularını sakatlıklardan korunmak için, genetik verilerden yararlanıyor. Tüm bu spor komitelerinin içinde spor genetiği uzmanları var.
Hep söylerim, sadece bilimsel yaklaşım yeter mi? Elbette ki yetmez. Tüm faktörlerin bir arada olması gerekir. Uygun antrenman, uygun psikolojik destek ve beslenme, uyku gibi diğer faktörler…
Hatırlayın, Leicester City, şampiyon olduğu yıl akşam saat 9’dan sonra sporcuların tablet ve telefonla ilişkisini kesmişti; sadece melotonin salgısının düzenini bozmamak ve futbolcuların daha kaliteli uyumasını sağlamak için…
KAFEINI FAZLA KAÇIRAN TAŞİKARDİ OLUR SAHADA
Çok basit örnekle bu konunun önemini açıklayayım: Kafein metabolizması ilgili bir gen var, CYP1A2 geni. Bu genin ürettiği enzim kafeini metabolize ediyor. Kafein, dikkatin biraz daha toparlanabilmesi ve az da olsa metabolizmayı hızlandırması için sporcular için yararlı bir takviye, tabii dozunda olursa! İşte kimler için hangi doz yeterli, burada genetik bilgi bizim için önemli. Eğer bu gen hızlı çalışan enzimi üretiyorsa, sporcular günlük daha fazla kafein tüketebilir. Eğer az çalışan enzim formunu üretiyorsa enzim, bu sefer kafeninin biraz daha düşük miktarını tüketmeleri gerek. Doğru miktar çok önemlidir. Kafeini düşük metabolize eden sporculara yüksek miktar tükettirilirse oyuncular müsabaka içinde problemler yaşayabilirler, taşikardi gibi. O yüzden bir gen analizi ve analiz sonucuna göre uygulama, sporcular için çok önemlidir.
Bu tip örnekleri artırabiliriz. Her türlü soru ve görüşleriniz için aşağıda iletişim bilgilerimi veriyorum….
Doç. Dr. Korkut Ulucan
Marmara Üniversitesi/ Üsküdar Üniversitesi Öğretim Üyesi
Spor Genetiği Uzmanı
korkutulucan@hotmail.com
@korkutulucan (Twitter)
korkut_ulucan (instagram)