Tripofobi nedir, neden olur? Tripfobi (Delik korkusu) tedavisi nasıldır?

Tripofobi (delik korkusu) nedir? TripOfobi neden olur? Vatandaşların günemine oturdu.Tripofobi, düzensiz desenlerin veya küçük delik veya çarpma kümelerinin görülmesinden kaçınmadır.

TRİPOFOBİ NEDİR?

Düzensiz desenler ve küçük delikler ile çıkıntılardan oluşan gruplardan rahatsız olmaya Tipofobi ya da delik korkusu adı verilmektedir. Resmi olarak zihinsel arıza olmayan tripofobi bilimsel literatürde nadiren geçer. Korkunun normalden fazla olduğu ve stres yarattığı geniş bir yelpazesi olan spesifik fobiler altında ele alınır.

Tripofobi henüz tam olarak anlaşılmış değildir. Ancak yapılan az sayıdaki çalışmada araştırmacılar küçük delikler ve benzeri görüntülerin tehlike ve hastalığa işaret etmesi nedeniyle biyolojik bir korunma tepkisi olabileceğini düşünüyorlar yani bunun altında evrimsel bir süreç yatıyor olabilir.

Tripofobi teriminin ilk olarak 2005 yılında online bir forumda kayda geçtiği düşünülüyor. O zamandan bu yana tripofobi özellikle sosyal medyada popülerlik kazanmış bir konu.

TRİPOFOBİNİN BELİRTİLERİ VE SEMPTOMLARI
Tripofobi genellikle kendini bir otonom sinir sistemi tepkisi ile gösterir. Trifobik tepkiye yol açan delik toplukları tehlikeyi anımsatmaktadır. Böceklerin açtığı delikler veya hayvanlarda kurtçukların yol açtığı hastalıklı dokular gibi... Tripofobik bireylerle yapılan bir çalışma, kişilerin grup halindeki deliklerin olduğu görsellere karşı korku değil tiksinme hissetkileri halde spesifik fobi kriterlerine uyduğu görülüyor.

Tripofoik bireyler kendilerini rahatsız eden görseller gördüklerinde titrediklerini, tüylerinin diken diken olduğunu, terlediklerini, midelerinin bulandığını, kaşındıkları ve panik atak benzeri tepkiler verdiklerini belirtiliyorlar. Tripofobik görseller gerek korku gerekse de iğrenme duygularını tetiklerken ağırlık tiksinme duygusundadır.

NİSPETEN YAYGIN

Her ne kadar düşük ölçekli bir çalışma olsa da 2013 yılında 286 katılımcıyla yapılan bir deney tripofobinin nispeten yaygın olabileceğine işaret ediyor. Söz konusu deneyde katılımcılara lotus çiçeğinin tohum haznesi gösterilmiş ve katılımcıların %16’sı rahatsızlık ve tiksinme hissettiklerini belirtmişler. Ayrıca deneyde delik korkusunun kadınlarda daha yaygın olduğu görülmüş.

TRİPOFOBİ NEDEN OLUR?
Tripofobi henüz yeteri kadar anlaşılmış bir konu değildir ki neden olduğu da netleşmemiştir. Kimi araştırmacılar kültürel olarak öğrenilmiş bir korkudan çok biyolojik bir tepkiye dayanan "bilinçsiz bir refleks” olduğunu düşünüyorlar. Bazı yılan, böcek ve örümceklerin görüntüleri tripofobik görüntülere oldukça benzemektedir. Yani araştırmacılar Cole ve Wilkins tripofobinin kökeninde insanların tehlikeli canlılara karşı olan evrimsel temkinin, korkularının etkili olduğunu düşünüyorlar. Ancak bu bağlantıyı zayıf bulan bilim insanları da var.

Martínez-Aguayo 2018 yılında tripofobiyi deliklere, kendini tekrar eden desenlere, çıkıntılara verilen yoğun ve aşırı tepki olarak tanımlamıştır. Genel olarak bu imajların düşük ve orta seviye konumsal frekanslarda (görüntü açısına göre desenlerin tekrar etme sayısı) yüksek kontrasta sahip olduğunu belirtmiştir. Cole ve Wilkins de tripofobik tepkilerin oluşmasında düşük ve orta seviye konumsal frekansın gerekli olduğuna işaret etmekteler. Yani detayları yüksek kontrastlı olan delik ya da nokta toplulukları resimleri insanları rahatız edebiliyor.

Araştırmacılar ayrıca tripofobinin bulaşıcı hastalık belirtilerine karşı verilen bir tepki olabileceğinin ve bunun hayatta kalmak açısından bir avantaj olabileceği hipotezini öne sürüyorlar.

Kupfer ve Le’nin yayımladığı bir çalışma tripofobisi olan ve olmayan bireylerin bir hastalıkla ilişkili topluluk halindeki delik resimlerine farklı tepki gösterdiğini ortaya koyuyor. Denemede sadece tripofobik şahıslar belirgin bir tepki göstermişler. Bu yüzden Kupfer ve Le bu delik topluluklarına karşı verilen bu aşırı tepkilerin parazit ve bulaşıcı hastalık tehditleriyle ilgili olduğunu düşünüyorlar. Araştırmacılar Yamada ve Sasaki de tripofobik reaksiyonların deri hastalıklarını andıran görüntülerden kaynaklandığını düşünüyorlar.

TRİPOFOBİ TEDAVİSİ
Tripofobi için bilenen bir tedavi olmamakla beraber fobilerin tedavisinde kullanılan maruz kalma tedavisinin etkili olabileceği düşünülüyor. Maruz kalma tedavisinde hastalar doktor denetiminde fobileri olan şeye belli seviyelerde maruz bırakılıyor. Yani hasta adeta korkularının üzerine giderek onları aşıyor.