Türk futbolu ihracatta çakıldı
2017-18’de 74, 2018-19’da 71, 2019-20’de 74.3 milyon Euro değerinde yurtdışına oyuncu satan Süper Lig takımları, 2020-21’de 32.1 milyon Euro’ya geriledi, bu sezon ise 8 kulüp toplam 11 futbolcudan yalnızca 19 milyon Euro gelir elde etti. Harcamalar ise bir önceki yıla göre arttı.
Hatayspor mucizesi
10 Haziran’da başlayan ve 8 Eylül’de sona erecek olan yaz transfer döneminde yurtdışına en fazla futbolcu satan kulüp Fenerbahçe oldu. Yaklaşık 3 aylık bu transfer döneminde Türk kulüplerinden yurtdışına giden isimler arasında en yüksek satışı Hatayspor yaptı. Hatayspor, 2020’de 200 bin Euro’ya kadrosuna kattığı Boupendza’nın satışından tam 4 milyon 250 bin Euro kazandı. Geçtiğimiz yıllarda Cengiz Ünder, Cenk Tosun, Merih Demiral ve Yusuf Yazıcı gibi Türk futbolcular yüksek bonservislerle Avrupa’ya transfer olurken, bu sezon en yüksek bedelle satılan yerli oyuncu Doğan Alemdar oldu. Genç kaleci, Fransız ekibi Rennes’e transferinde Kayserispor’a 3 milyon Euro kazandırdı. Beşiktaş futbolcu satışından para kazanamazken, Galatasaray ise sadece Sekidika transferinden 250 bin Euro gelir sağladı. Son yıllarda yurtdışına sattığı oyuncularla gündeme gelen Trabzonspor da Ekuban’dan 1.8 milyon Euro gelir elde etti.
Yalnızca iki Türk futbolcu
Yeni sezon öncesi Türkiye’den yurtdışına transfer olan 11 futbolcudan en dikkat çekeni Malatya’dan ABD ekibi Houston’a giden Hadebe oldu. Türkiye’den ayrılan diğer isimlerin yeni durakları arasında Belçika, Rusya, İngiltere, Arabistan, Yunanistan, İtalya ve Fransa yer alıyor. Bu sezon yurtdışına satılan 11 futbolcu arasında şu ana kadar yalnızca iki Türk yer aldı. Ozan Tufan’ın 7.5 milyon Euro’luk zorunlu satın alma opsiyonuyla transfer olduğu Watford, bir yıllık kiralama bedeli olarak da Fenerbahçe’ye 1 milyon Euro ödeyecek. Bu arada İngiliz ekibinin Premier Lig’den düşmesi halinde Ozan Tufan, bir sonraki sezon tekrar Fenerbahçe’ye dönecek. Kayserispor alt yapısından yetişen Doğan Alemdar da 3.5 milyon Euro’ya Rennes’e imza attı. Kayserispor, 18 yaşındaki kalecinin bir sonraki satışından da yüzde 20 paya sahip.
Genç oyuncular sahada
Türk futbolunda bu sezonun en çok tartışılan konusu yabancı sınırı oldu. 3 yerli oyuncunun sahada olmasını gerektiren kural, takımları yeni arayışlara ve farklı tercihler yapmaya zorladı. Mali anlamda da sıkıntı yaşayan yönetimler transfer planlamasını bu doğrultuda gerçekleştirirken, alt yapılardan yetişen isimlere gün doğdu. 2021-22'nin ilk ayında genç futbolculara şans veren takımların başında Fenerbahçe geldi. 16 yaşındaki Arda Güler, 18 yaşındaki Fatih Şanlıtürk ve 20 yaşındaki Muhammed Gümüşkaya, buldukları şansı çok iyi değerlendirdi. Beşiktaş'ta geçtiğimiz yıl olduğu gibi bu sezon da eldivenleri giyen 21 yaşındaki Ersin Destanoğlu ile 20 yaşındaki Rıdvan Yılmaz, 22 yaşındaki Güven Yalçın; Galatasaray'da 21 yaşındaki Barış Yılmaz, 22 yaşındaki Kerem Aktürkoğlu ve 21 yaşındaki Berk Balaban da öne çıkanlar arasında yer alıyor. Bu oyuncuları, takım arkadaşlarından ayıran diğer bir özellikleri ise maliyetlerinin ortalamanın çok altında olması. Bu oyuncuların gelirleri 150 bin TL ile 1.2 milyon lira arasında değişiyor.
Yeni sezon öncesi Türk kulüplerine para kazandıran futbolcular
Futbolcu, Bonservisi, Kiralama (Euro), Kulüp
FENERBAHÇE
- Frey, 2 milyon, Antwerp
- Ozan, 1 milyon, Watford
- Ademi, 800 bin, Khimki
- Samatta, 500 bin, Antwerp
GALATASARAY
- Sekidika, 250 bin, Leuven
TRABZONSPOR
- Ekuban, 1.8 milyon, Genoa
HATAYSPOR
- Boupendza, 4.25 milyon, Al Arabi
ALANYASPOR
- Tzavelles, 400 bin, AEK Atina
KARAGÜMRÜK
- Ndao, 3 milyon, Ahli
YENİ MALATYASPOR
- Hadebe, 1.5 milyon, Houston
KAYSERİSPOR
- Doğan Alemdar, 3.5 milyon, Rennes
NOT: Fenerbahçe, zorunlu satın alma opsiyonu ile kiraladığı Ozan Tufan için 2022-2023 sezonu öncesi 7.5 milyon Euro, Samatta için de 4 milyon Euro bonservis bedelini kasasına koyacak.
Takımına en çok kazandıranlar
Türkiye'den yurt dışına transfer olan isimler arasında en pahalı futbolcu unvanı Cenk Tosun’da… Tekrar Beşiktaş’a dönen golcü futbolcu, 2017-18 sezonunda 22.5 milyon Euro bonservis bedeliyle Everton’a imza atmıştı.
En pahalı futbolcular listesinin ikinci sırasında ise 2020-21 öncesi Fenerbahçe’den Lazio’ya transfer olan Vedat Muriç yer alıyor. Kosovalı golcü, sarı-lacivertlilere 17.5 milyon Euro kazandırmıştı.
3. sırada ise 2019-20’de 16.5 milyon Euro ile Trabzonspor’dan Lille’e giden Yusuf Yazıcı bulunuyor.
Yıllar itibarıyla futbolcu ihracatı (milyon Euro)
- 2009-10, 5.7
- 2010-11, 14
- 2011-12, 51
- 2012-13, 6
- 2013-14, 8.5
- 2014-15, 22
- 2015-16, 73
- 2016-17, 36
- 2017-18, 74
- 2018-19, 71
- 2019-20, 74.3
- 2020-21, 32.1
- 2021-22, 19
Yıllar itibarıyla Süper Lig takımlarının harcamaları (milyon Euro)
- 2009-10, 75
- 2010-11, 85
- 2011-12, 107
- 2012-13, 97
- 2013-14, 93
- 2014-15, 72
- 2015-16, 87
- 2016-17, 62
- 2017-18, 113
- 2018-19, 48
- 2019-20, 57
- 2020-21, 63
- 2021-22, 67
Transfermarkt verilerine göre piyasa değeri en yüksek 10 Türk futbolcu: (milyon euro)
- Çağlar Söyüncü (Leicester City), 45
- Hakan Çalhanoğlu (Milan), 35
- Merih Demiral (Atalanta), 28
- Ozan Kabak (Norwich City), 25
- Yusuf Yazıcı (Lille), 20
- Zeki Çelik (Lille), 20
- Uğurcan Çakır (Trabzonspor), 19
- Cengiz Ünder (Marsilya), 18
- Altay Bayındır (Fenerbahçe), 14
- Orkun Kökçü (Feyenoord), 12
En yüksek bonservisi ödenen 10 Türk futbolcu (milyon euro)
- Arda Turan, 41 (Atletico Madrid’den Barcelona’ya)
- Cenk Tosun, 22.5 (Beşiktaş’tan Everton’a)
- Çağlar Söyüncü, 21 (Freiburg’tan Leicester’a)
- Merih Demiral, 18 (Sassuolo’dan Juventus’a)
- Yusuf Yazıcı, 16.5 (Trabzonspor’dan Lille’e)
- Ozan Kabaki, 15 (Stuttgart’tan Schalke’ye)
- Cengiz Ünder, 15 (Başakşehir’den Roma’ya)
- Hakan Çalhanoğlu, 14.5 (Hamburg’tan Leverkusen’e)
- Enes Ünal, 14 (Manchester City’ten Villarreal’e)
- Yunus Mallı, 12.5 (Mainz’dan Wolfsburg’a)
En çok kazanç sağlayanlar
Süper Lig tarihinde kulüplerine en yüksek kazancı sağlayan futbolcular ise Cenk Tosun ile Eljif Elmas… Beşiktaş, Gaziantep’ten bonservis ödemeden kadrosuna kattığı Cenk’i 22.5 milyon Euro; Fenerbahçe de 180 bin Euro’ya renklerine bağladığı Elmas’ı 16 milyon Euro’ya satma başarısı gösterdi.