Yayın ihalesinde 1 Lig'de sorun VAR!
TFF'nin Süper Lig ve 1. Lig’in yeni yayın ihalesi sonuçlarını bugün açıklaması beklenirken ihale şartnamesinde yer alan bir ayrıntı ciddi bir kafa karışıklığına yol açıyor.
Derbilere 23 kamera şartı
Maddede hangi tip maçlarda ne kadar sayıda kamera kullanılması gerektiği şu şekilde belirtiliyor:
-Süper Lig derbi müsabakaları – 23 Kamera (4 süper ağır çekim). 2 adet süper ağır çekim gol çizgisi kamera açısında kullanılacaktır.
-TFF Süper Lig, Beşiktaş, Fenerbahçe, Galatasaray ve Trabzonspor kulüplerinin müsabakaları 19 Kamera (4 süper ağır çekim). 2 adet süper ağır çekim gol çizgisi kamera açısında kullanılacaktır
-Diğer TFF Süper Lig kulüplerinin müsabakaları 15 kamera (2 süper ağır çekim). 2 adet süper ağır çekim gol çizgisi kamera açısında kullanılacaktır.
1. Lig'de 6 kamera
-TFF 1. Lig müsabakaları 6 kamera (2 süper ağır çekim). Süper ağır çekim kameraların gol çizgisi kamera açısında kullanılmasına gerek yoktur.
Süper Lig müsabakalarında kamera sayısında rakamların minimum olduğunu şartnamede yazılmamış olsa da belirtmemiz gerekiyor. Yayıncı kuruluş minimum sayının üzerinde istediği sayıda kamera ile maçları yayınlayabilme imkanına sahip.
VAR nasıl uygulanacak?
Ancak TFF’nin 1. Lig müsabakaları için öngördüğü kamera sayısında bir sorun var. Hatırlanacağı gibi TFF 30 Mart 2021 günü yapılan Yönetim Kurulu toplantısının ardından yaptığı açıklamada 2022/23 sezonundan itibaren 1. Lig maçlarında VAR sisteminin uygulanacağı duyurulmuştu.
Ancak TFF’nin VAR sistemi için minimum 8 kamera talep ettiğini de biliyoruz. Şartnamedeki 1. Lig maçları için sadece 6 kamera istenmesi bir çelişkiyi ortaya koyuyor.
Fiziki şartlar ayrı bir sorun
Diğer yandan Türkiye’de yayıncı kuruluşlar ve VAR açısından en önemli sorun Türkiye’deki statlarda kameralar için ayrılan yerlerin Avrupa’daki statlara göre çok kötü açılarda konumlanması. Bununla ilgili şikayetleri konuştuğum yönetmenler dile getirdiler.
Süper ağır çekim kamerası çok az
Bir başka problem ise kameralarda kullanılan lenslerin kalitesinin çok yüksek olmaması ve görüntüyü inanılmaz şekilde yavaşlatan ve 2 kare görüntü arasındaki mesafeyi neredeyse ortadan kaldıran süper ağır ağır çekim kameralarının yalnızca belirli maçlarda kullanılması.
Görüntü kalitesizliği VAR'ı zorluyor
Düşük kalitede görüntü ve normal ağır çekim özellikli kameraların kullanılmasının görüntülerin VAR merkezine kalitesinin daha da düşerek ulaşması nedeniyle VAR’da görevli hakemlerin bazı karışık pozisyonlarda görüntü kalitesizliği nedeniyle çok zorlandığını biliyoruz.
4K ve UHD yayın
TFF şartnamede yayıncıların 4K ve UHD yayınlarında tecrübeli olmaları gerektiğini belirtse de bunu zorunlu kılmadığını görüyoruz. Bunun da nedeni bu yayınların maliyeti artırması. Oysa Avrupa’da ve dünyanın birçok ülkesinde artık maçlar 4K ve UHD kameralarla çekiliyor ve buna paralel olarak da görüntü kalitesi üst düzeye çıkıyor. Bu bağlamda VAR merkezlerine de yine bu üst düzey kalitede görüntüler iletiliyor.
VAR ekranı yedek kulebelerinden uzak olmalı
Son olarak da şunu belirtmekte fayda var.
VAR konusunda bir diğer ciddi sorun da saha kenarındaki VAR monitörünün iki yedek kulübesi arasında yer aldığı için hakemin büyük bir kalabalık içinde görüntüleri izlemeye çalışıp görüntülere konsantre olmakta zorlanması. Yine Avrupa’da VAR sisteminin kullanıldığı statlarda monitörlerin yedek kulübelerinin karşı tarafında yer aldığını görüyoruz. Hakem monitöre gittiğinde incelemeyi rahat şekilde tek başına yapabiliyor. TFF’nin acilen buna bir çözüm bulup 2022/23 sezonundan itibaren bu sorunu ortadan kaldırması gerekiyor.