YAZI DİZİSİ: Benfica, Bayern, Barça... Üye patlaması (2)

Fenerbahçe'nin "Hedef 1 Milyon Üye" projesi durduk yerde gerçekleşen bir proje değildi. 2013'te UEFA Avrupa Ligi yarı finalinde Benfica ile karşı karşıya gelen sarı lacivertlilerde yöneticiler Benficalı mevkidaşlarıyla yaptıkları sohbetlerde kulübün üye sayısının 250 binden fazla olduğunu öğrendiklerinde büyük bir şok yaşadılar. O dönem CEO olarak görev yapan Hasan Hakkı Yılmaz bu konuyla ilgili bir araştırma başlattı ve Benfica, Barcelona gibi kulüplerin üye yapısı incelenerek ortaya "Hedef 1 Milyon Üye" projesi çıktı.

Şu anda en yüksek üye sayısına sahip kulüp Alman devi Bayern Münih. Benfica ve Barcelona da üye sayısı olarak Bayern'in hemen arkasında yer alıyorlar. Bu yazıda bu üç kulüpteki yapı incelenecek. (Dileyen Galatasaray, Fenerbahçe ve Beşiktaş'ın üyelik sistemlerini incelediğim bir önceki yazıma buradan ulaşabilirler.)

BENFICA
2002-03 ve 2003-04 sezonlarında ligi Porto'nun arkasında ikinci sırada bitiren Benfica 2004-05 sezonunda şampiyonluk ipini göğüsledi. 11 yıl aranın ardından gelen bu şampiyonluk kulüp için büyük bir anlam ifade ederken başkan Luis Filipe Vieira şampiyonluğun hemen ardından haziran ayında büyük bir kampanya başlattı. "Hedef 500 bin Üye" parolasıyla yola çıkan Vieira o dönem "eğer üye sayısı ekime kadar 300 bin olmazsa istifa ederim" diye iddialı bir açıklamada bulundu. (Portekiz'in nüfusunun 10 milyon olduğunu hatırlatmakta fayda var. Fenerbahçe de nüfusu ve taraftar sayısını düşünerek "Hedef 1 Milyon Üye" hedefi koymuş olmalı.)

Tabii ki ekime kadar Benfica'nın üye sayısı 300 bin olmadı ama kampanyaya büyük bir ilgi vardı. 2000'de 95 bin üyesi bulunan Benfica 2006'da 160 bin üyeye ulaşarak "Guinness Rekorlar Kitabı"na girmeyi başardı. O dönem büyük bir ekonomik kriz içerisinde bulunan Portekiz ekibi bu kampanyayla birlikte biraz olsun rahatladı. Son 3-4 yılda üye sayısı 300 bine dayanan Portekiz ekibi, ülkede yaşanan büyük ekonomik kriz nedeniyle 100 bine yakın üyesini kaybetti. Bunda ana gerekçe aidatların ödenmemesi.

Türkiye'dekinin aksine Benfica'ya üye olmak için öyle astronomik giriş aidatı istenmiyordu. Bu kampanyanın pazarlamasını oldukça iyi yapan Benfica, benzin istasyonlarında dahi üyelik kartı satışı yapıyor, hatta promosyon olarak birçok kişiye dağıtıyordu. Kulübün pazarlama direktörü Miguel Bento o dönem "Bunu sadece daha ucuza bilet satmak ya da başkanlık seçimlerinde oy kullanmak için değil taraftarların kulübe aidiyet duyması için yaptık" diyordu. Şu anda Benfica'ya üye olmak için giriş aidatı 20 Euro. Eğer yanında bir de kaşkol isterseniz bu fiyat 24 Euro'ya çıkıyor. (Beşiktaş'ın 5000, Fenerbahçe ve Galatasaray'ın 10 bin TL.)

Bencifa'da 6 tip üyelik bulunuyor. Bunlar çocuk (14 yaş altı), muaf çocuk (üyelerin 14 yaş altı çocukları), genç, (14-17 yaş arası), daimi, taşra (Lisbon bölgesinin 50 kilometre duşında yaşayanlar) ve yaşlı daimi (üyelikte 10 senesini doldurmuş, sosyal güvencesi olanlar). Yıllık aidatlar ise şu şekilde: çocuk 36, muaf çocuk 36, genç 72, daimi 156, taşra 100 ve daimi yaşlı 78 Euro.

Benfica kulübü "Benfica Evi" projesiyle de tüm dünyada etkin bir faaliyet gösteriyor. Toplamda 300'e yakın Benfica evi bulunurken buradan seçilen delegeler de seçimlerde oy kullanabiliyor. (Fenerbahçe'deki şube mantığı. Burada da genel kurullar yapılıyor ve kulübün genel kurullarına delege gönderiliyor.)

Benfica'daki seçimlerde oy kullanma konusunda diğer kulüplere göre büyük bir farklılık mevcut. Üyelikte 1-5 yıl arasını geçirenlerin 1 oy hakkı bulunurken 5-10 yıllık üyelerin 5, 10-25 yıl arası üyelerin 25 ve 25 yıldan fazla üye olanların 50 oy hakkı bulunuyor. Oy hakkı sadece daimi ve taşra üyelere ait (Çocuk, muaf çocuk, gençler oy kullanmıyor.) Taşra üyeler hiçbir zaman 50 oy hakkına sahip olamıyor.

Bağlı organlar ve delegelerin 20 oy hakkı bulunurken Benfica Evleri'nin ise 50 oy hakkı mevcut. Buradaki her bir kurum genel kurula birer delege gönderiyor.

Benfica'da 2009'dan bu yana başkanlık seçimlerinde yurt dışından da oy kullanılabiliyor. (Türkiye'de henüz böyle bir şey yok) 2016'daki başkanlık seçimlerinde bazı sıkıntılar yaşanmış. Normalde Portekiz genelinde 100 tane Benfica Evi bulunurken seçim için sadece 4'ü kullanıma açılmış. Ayrıca seçimin hafta içi yapılması nedeniyle birçok kişi seyahat etme şansı olmadığı için oy kullanamamış. Bu durum karşısında başkan Vieira'yı suçlayan ve kulüpteki demokrasiden endişe edenlerin sayısı hiç de az değil.

Vieira'nın bu seçimlerde oyların %95.52'sini aldığını hatırlatalım. Bu seçim için 323071 kişinin oy hakkı bulunuyordu fakat oy kullananların sayısı sadece 13257'de kaldı. 2003'teki seçimde oyların %90'ından fazlasını alarak ilk kez başkanlık koltuğuna oturan Luis Filipe Vieira o dönemden bu yana aralıksız olarak başkanlık görevini yürütüyor.

Benfica şampiyon olduğu sezon başlayan kampanyanın ilk dört senesinde ligde ilk ikiye dahi giremedi. Buna rağmen kulübe olan destek hiç azalmadı ve Benfica 2010'da yaşadığı şampiyonlukla birlikte tekrar o şaşaalı günlerine dönüşün ilk adımını attı. 2016-17 sezonunda da şampiyonluğunu ilan eden Lisbon ekibi Portekiz'de son 4 senenin bir numarası.

Son olarak Benfica kulübü üyesi olmanın ne gibi avantajları var, onları madde madde sıralayalım:

Işık Stadyumu'ndaki maçlar için indirimli bilet satışı
Üyelere özel satılan maç biletleri
Deplasman maçları için öncelikli bilet satışı
Red Pass kartı alma fırsatı
Kulüpteki başka spor organizasyonlarının maçlarında indirimli bilet
Mistica dergisi (Kulüp dergisi)
Genel Kurullara katılım
Kulüpteki sosyal aktivitelere katılımda indirim
Benfica'nın anlaşmalı olduğu markalarda indirim
Benfica Megastore'de %10 indirim
Bedavaya stadyum turları

BAYERN MÜNİH
Bayern Münih 25 Kasım 2016'da yapılan genel kurulda üye sayısının 284041 olduğunu açıkladı. Dünyada en çok üyeye sahip takım konumundalar. Ama buna rağmen geçen sene yapılan seçimli genel kurula sadece 7152 üye katılmış. Bunda Uli Hoeness'in seçime tek aday olarak girmesinin de payı olabilir. Sadece hapse girdiği dönemde başkanlıktan uzakta kalan Hoeness bu görevi 2009'dan bu yana yürütüyor. 1994-2009 arası ise efsane Franz Beckenbauer başkan olarak görev yapmış. Sadece 1979'da yapılan seçimlerde sıkıntılı bir genel kurul yaşanmış. O dönem takımdaki etkisi Beckenbauer'den bile fazla olan Paul Breitner önderliğinde yaşanan ayaklanmada 17 yıllık başkan Wilhelm Neudecker görevi bırakmak zorunda kalmış. Yerine Breitner'in desteklediği Willi O. Hoffmann gelmiş. Hoeness'in kulübün idari kadrosuna girmesi de tam da bu döneme denk düşüyor. Sakatlığı nedeniyle futbolu erken bırakan Hoeness 27 yaşında Bayern Genel Menajeri olarak göreve başlamış. Bu görevi 2009'a kadar sürdürürken sonrasında başkanlık görevini üstlendi.

Bavyera ekibinde üyeliğe giriş aidatı tamı tamına 3 Euro. 0-17 yaş arası üyeler yıllık aidat olarak 30 Euro, 18-25 arası üyeler 40 Euro, 26-64 arası üyeler 60 Euro, 65 yaş üstü ve resmi engelli kartı olan üyeler de 30 Euro ödüyorlar. Giriş aidatı olarak Benfica'dan da daha düşük bir ücret belirlemişler. Ülkemizdekilere göre komik sayılar.

Bayern de tıpkı Benfica gibi resmi Internet sayfasında üye olmanın avantajlarını belirten bir bölüm hazırlamış. İşte Bayern üyelerinin ayrıcalıkları:

Hoşgeldin hediyesi. Kişiye özgü bir atkı veriliyor.
Kulüp mağazalarında %10 indirim
Evinize kargolanan Bayern dergisi. Eğer Bayern dergisini almak istemiyorsanız yıllık aidat ücretinizde 10 Euro'luk bir indirime gidiliyor.
Allianz Arena'daki bütün Bundesliga maçları ile deplasmandaki birçok maçın biletleri sadece üyelere satılıyor. Nadiren bunun dışına çıkılıyor.
Bayern müzesine girişte 2 Euro'luk bir indirim.

 BARCELONA
"Bir kulüpten daha fazlası" mottosunun hakim olduğu Barcelona'da 177,426 üye mevcut. Benfica'da 25 yaş üstü üyelerin oy hakkı bulunurken Barcelona'da 15 yaşından büyük her üye oy kullanma hakkına sahip.

Katalan ekibinde dört tip üyelik var. Bunlar çocuk (0-5 yaş arası), genç (6-14), yetişkin (15 ve üstü) ve kıdemli (65 üstü).

Barcelona'ya 4 farklı yoldan üye olunabiliyor.
15 yaşın altında olmak
Kulüp üyesi olan yakın bir aile ferdinin bulunması
Geçmiş senelerde üst üste iki dönemde aktif üye olmak
Bağlılık kartına başvurmak (Yukarıdaki bu üç kritere uymayan fakat Barcelona'ya üye olmak isteyenler bu karta başvuruyor. 3 yıl sonunda kulübe üyelik başvurusu yapma hakkı kazanıyor. Son karar yine kulübün. Yıllık aidatı 138 Euro)

Barcelona'da üyelik için giriş aidatı ödenmiyor. Yıllık aidat ise 177 Euro.

Barcelona'da başkanlık seçimleri ile olağan genel kurulların yapısı birbirinden farklı. Başkanlık seçimlerine aidatını ödemiş ve 1 yılını doldurmuş bütün üyeler katılabilirken genel kurullara katılabilmek için 2 yılda bir yapılan delege kurasında başarıya ulaşmak gerekiyor. (Bu delegeler iki senede düzenlenen iki genel kurula katılabiliyor. Delege kurasına girebilmek için en az 5 yıllık üye olmak gerekiyor.)

Ayrıca seçilen delegeler haricinde aşağıdaki kriterlere uyan isimler de genel kurullarda oy hakkına sahip oluyor:

Kulüp üye sayısının %0.6'sını oluşturan en uzun süre hizmet etmiş oy kullanma hakkı bulunan üyeler
Yönetim Kurulu üyeleri
Kulübün yasal komisyonlarının üyeleri
Kulübün eski başkanları
Kulüp taraftar derneklerinin demokratik usullerle seçilmiş başkanları. (En az 5 yıllık üye olmak zorunda)
Ve ilk başta belirttiğimiz kurayla seçilmiş delegeler. (Üyelerin %2.5'i. En az 5 yıllık üye olmak zorundalar.)

2015-16'da yapılan genel kurula 802 delege katılmış. 2016-17 ve 2017-18 genel kurulları için de delege seçimleri gerçekleştirilmiş. Buna göre 3570 delege genel kurullara katılmaya hak kazanmış. En uzun süreli 857 üye, yönetim kurulundaki 21 kişi, 7 eski başkan, 4 Disiplin Kurulu, 5 Ekonomik Komite ve 30 taraftar kulübü başkanıyla birlikte bu genel kurullara maksimum 4494 üye katılacak. (Barcelona'da başkanlık seçimleri 4 yılda 1 yapılıyor.)

2015'deki başkanlık seçimlerine 3 aday girilirken yaklaşık 47 bin üye oy kullanmış. Josep Maria Bartomeu oyların %54.63'ünü (25823 kişi) alarak Sandro Rosell'in ardından başkanlık koltuğuna oturan isim oldu.

SONUÇ
İşte dünyanın en çok üyesine sahip üç kulübün üye yapıları ve koşulları bu şekilde. Fenerbahçe, Benfica maçıyla başlayan ve "Hedef 1 milyon Üye" projesiyle devam eden süreçte üye alımına en istekli kulüp olarak ön plana çıkıyor. Ama yukarıda da görüldüğü üzere giriş aidatını makul seviyelere çekmediğiniz sürece hiçbir zaman yüzbinli üye sayılarına ulaşamazsınız. 

Bu konuyu işlememin sebebi başta Galatasaray olmak üzere kulüplerimizin kötü yönetilmelerinin müsebbibi olarak üye yapısının gösterilmesiydi. Bunu tamamen inkar edecek değilim, kısmen haklı olunan noktalar var. Bizdeki asıl sorunun ise kulüplerdeki yönetim şekli olduğunu düşünüyorum. Bir sonraki yazımda bu üç kulübün yönetim anlayışında neyi bizden daha iyi yaptıklarını anlatmaya çalışacağım...