Amerikan futbolunun ve dünya sporlarının en büyük final organizasyonu Super Bowl’da Kansas City Chiefs ile San Francisco 49ers, Türkiye saatine göre, önümüzdeki pazarı pazartesiye bağayan gece 02.30'da , Miami'deki 65.326 kişilik kapasiteye sahip Hard Rock Stadyumu'nda, NFL (ABD Ulusal Futbol Ligi) şampiyonluğu için karşı karşıya gelecek.
Hazırlayan: Bertan Erman
Peki, NFL'in normal sezonunda dikkat çeken neler oldu? Kansas City Chiefs ve San Francisco 49ers, Super Bowl biletlerini nasıl kaptı? İşte, NFL'de 2019 sezonunda öne çıkanlar...
100. yılını kutlayan NFL'de, Amerikan Futbol Konferansı için iddialı bir takım olarak gösterilen Indianapolis Colts'ta, geçen sezonun en iyi geri dönüşünü yapan oyuncu seçilen oyun kurucu Andrew Luck, 29 yaşında emeklilik kararı aldı. “Asla kolay bir karar değildi. Dürüst olmak gerekirse, hayatımın en zor kararıydı. Lakin, kendim için doğru bir karar aldım. Son 4 yılım, durmak bilmeyen sakatlık-ağrılar-rehabilitasyon döngüsü içinde geçti. Hem sezon içinde, hem de sezon sonrasında, bu döngü içinde sıkışıp kaldım. Bu yol, daha fazla oynayamayacağımı gösteriyordu.” diyen Luck'ın ardından Colts, sezonu 7 galibiyet ve 9 mağlubiyetle tamamlayarak 10. sırada kaldı ve Play-off'a çıkamadı.
Seattle Seahawks ile daha önce 2 kez Super Bowl oynamış ve 1 şampiyonluk yaşamış yıldız oyun kurucu Russell Wilson, Lacivert Yeşilliler ile 140 milyon karşılığında 4 yıllık yeni bir sözleşme imzaladı. Bu sözleşme, Wilson’ı NFL’in en pahalı oyuncusu yaptı. Yıldız oyun kurucu, yeni anlaşması sonrasında ilk olarak, Anneler Günü’nde aldığı lüks evi annesine hediye etti.
NFL’de 100. sezon, ligin en eski takımları Green Bay Packers ile Chicago Bears arasında, Chicago’daki Soldier Field’da oynanan karşılaşmayla başladı. Skor bakımından kıt geçen mücadele, Packers’ın 10- 3’lük galibiyetiyle sonuçlandı.
Sezon öncesinde Pittsburgh Steelers’tan Oakland Raiders’a transfer olan yıldız wide receiver Antonio Brown, normal sezon başlamadan takımla sorunlar yaşamaya başladı. Raiders’tan ayrıldığı haberini alırken çılgınlar gibi sevindiği videosu büyük tepki toplayan AB, aradan 1 gün geçmeden New England Patriots’ın kadrosuna katıldı. Massachusetts ekibi ile Miami Dolphins karşısında etkili bir oyun ortaya koyan 31 yaşındaki wide receiverın kısa süre sonra, tecavüz ve daha birçok çirkin skandalı ortaya çıktı. Neticesinde New England Patriots ile Antonio Brown’ın yolları ayrıldı.
NFL’de sezonun dikkat çeken takımlarından biri, Amerikan Futbol Konferansı Güney Grubu’ndan Tennessee Titans idi. Normal sezonun ilk 6 haftasında Marcus Mariota’nın oyun kuruculuğunda 2 gaibiyet ve 4 mağlubiyet alan Titans, 6. haftada oynanan Denver Broncos maçında kenara çekildi ve yerine Ryan Tannehill girdi. Geçmişte Miami Dolphins’te büyük hayal kırıklıkları yaratan ve Titans’ın da yedek amaçlı aldığı oyun kurucu Tannehill, gösterdiği performansla bir anda Nashville ekibinin çehresini değiştirdi. AFC Güney Grubu’nda Indianapolis Colts ve Houston Texans’ın gölgesinde kalan, hatta bazen Jacksonville Jaguars’ın da gerisine düşen Tennessee, Tannehill’ın oyun kuruculuğunda 7 galibiyet ve 3 mağlubiyet aldı. Son haftada Houston Texans’ı 35-14 mağlup eden Titans, Amerikan Futbol Konferansı’nı 6. sırada tamamlayıp Play-off’a kalan son takım oldu. Wild Card maçında, tecrübeli New England Patriots’ı kıran kırana geçen maçta 20-13, division maçında, Super Bowl için en büyük favorilerden Baltimore Ravens’ı deplasmanda 28-15 yenen Tennessee Titans, deyim yerindeyse bir peri masalı yaşadı. Ancak bu masal, konferans şampiyonluk maçında, Kansas City Chiefs’e 35-24 kaybederek son buldu.
2 sezon önce NFL’de hiç galibiyet alamayan, Ancak oyun kurucu Baker Mayfield ve diğer genç yeteneklerin yanı sıra, yıldız wide receiver Jarvis Landry ile kıpırdanmaya başlayan Cleveland Browns’ın yıllar sonra Play-off’a kalınacağı düşünülüyordu. Bu durum, New York Giants’ın yıldız ismi ve Jarvis Landry’nin de Louisiana State Üniversitesi’nden takım arkadaşı olan Odell Beckham Jr.’ın da kadroya katılmasıyla iyice güçlendi. Fakat ne Baker Mayfield, çaylak sezonunun üstüne çıkabildi, ne de diğer oyuncular bekleneni verebildi. Normal sezonda 6 galibiyet ve 10 mağlubiyet alan Browns, bir kez daha Play-off’a kalamadı.
NFL’de sezonun en tatsız maçı, AFC Kuzey Grubu’ndaki ezeli rakipler Cleveland Browns ile Pittsburgh Steelers arasında oynandı. Cleveland,'daki First Energy Stadyumu'nda, 21-7 Browns'In kazandığı maçın bitimine 8 saniye kala, Pittsburgh Steelers oyun kurucusu, sacklenmemek ve takımına mesafe kaybettirmemek için topu kısa sürede running back oynayan Trey Edmunds'a verdi. Pastan kısa bir süre sonra sack için fırlayan Browns defansif endi Myles Garrett, hızını alamayarak Rudolph'a müdahalede bulundu. Akabinde Mason Rudolph, yerdeyken Garrett’a gerekişiz yere sert bir müdahalede bulundu daha sonra ikili arasındaki fiziksel şiddet iyice arttı. Yere düşen Mason Rudolph ile Myles Garrett arasında oyun dışı bir fiziksel müdahale yaşandı. Garrett, bu müdahale sonrasında Mason Rudolph'un kaskını çıkardı ve genç oyun kurucuya kaskla kafasına vurdu. Bu olay sonrasında maçtan diskalifiye edilen Garrett’ın Ohio ekibiyle olan ilişkisi kesildi.
NFL’de bu sezona en büyük damgayı, Baltimore Ravens ile kariyerinde ikinci sezonunu geride bırakan oyun kurucu Lamar Jackson vurdu. 23 yaşındaki Jackson, geliştirdiği paslarının yanı sıra, başarılı olduğu koşu oyunlarıyla da dikkat çekti. Öyle ki, normal sezonda 1206 yard koşu mesafesiyle, Atlanta Falcons ve Philadelphia Eagles’ın efsane ismi Michael Vick’i geride bırakarak, bir sezonda en çok koşu mesafesi kaydeden oyun kurucu oldu. Normal sezonda 401’de 265 pas isabeti, 3127 yard pas mesafesi ve 36 touchdown pası, 176 koşu oyununda 7 koşu touchdownı ile oynayan Lamar Jackson, sezonun en değerli oyuncusu (MVP) seçildi.
NFL'in 2019 sezonunda öne çıkanlar bu şekildeydi. Peki, NFL'in finaline; Super Bowl'a kalan takımlar, buraya nasıl geldiler? İşte yanıtı...
2019 sezonu öncesinbol Konferansı’nın (AFC) favori takımlarından bir olarak gösterilen Kansas City Chiefs, normal sezonda bunu kanıtlayacak maçlar çıkardı. Sezona üst üste 4 galibiyetle başlayan Chiefs, akabinde Indianapolis Colts ve Houston Texans’a mağlup oldu. 7 hafta, Missouri ekibi için kritik bir sakatlığde, Amerikan Futın yaşandığı hafta oldu. Chiefs, konferansın Batı Grubu’ndaki rakiplerinden Denver Broncos’u deplasmanda yenmelerine karşın, yıldız oyun kurucusu Patrick Mahomes’u diz sakatlığından dolayı kaybetti. 5. hafta ile 10. hafta içlerinde 6 maçta 4 yenilgi alan Kansas City için toparlanma süreci, Patrick Mahomes’un geri dönüşüyle oldu ve kalan 6 maçından da galibiyetle ayrılarak normal sezonu 12 galibiyet ve 4 mağlubiyetle tamamladı.
Play-off’a 2. sıradan giren Chiefs, normal sezonda 31-24 yenildiği Houston Texans’ı, AFC Division maçında bir kez daha Arrowhead Stadı’nda konuk etti. İlk 19 dakikada 24-0 geriye düşen Missouri ekibi, Patrick Mahomes’un devreye girmesiyle üzerindeki ölü toprağı attı. İkinci çeyreğin son 10 dakikasından kısa bir sürede 4 touchdown ve 4 ekstra gol bulan Kansas City Chiefs, devre arasında soyunma odasına 28-24’lük üstünlükle gitti. İkinci yarım saatlik kısımda farka koşan Chiefs, mücadeleden 51-31 galip ayrıldı.
Chiefs’in AFC şampiyonluk maçındaki rakibi, Wild Card’da 53. Super Bowl’un şampiyonu New England Patriots’ı, division maçında şampiyonluğun bir numaralı favorisi Baltimore Ravens’ı deplasmanda mağlup etmeyi başaran Tennessee Titans oldu. Arrowhead Stadyumu’ndaki bu karşılaşmaya da Titans iyi başladı. Chiefs, 17-7 geride olmasına karşın yine Patrick Mahomes’un önderliğinde toparlandı. Mahomes, ikinci çeyreğin bitimine 11 saniye kala yaptığı koşu touchdownıyla takımını öne geçirdi. İkinci yarıda daha dominant bir oyun ortaya koyan Kansas City Chiefs, Tennessee Titans’ı 35-24 mağlup etti ve Amerikan Futbol Konferansı şampiyonu olarak Super Bowl’a kaldı.
50 yıl sonra ilk kez Super Bowl’a kalan Chiefs, toplamda üçüncü kez bu büyük organizasyonda yer alacak. Daha önce 1967’deki ilk Super Bowl’da Green Bay Packers’a kaybeden Chiefs, 1970’te düzenlenen 4. Super Bowl’da şampiyon olmuştu. Şimdi Chiefs, yarım asır sonra, Miami’de ikinci kez Vince Lombardi Kupası’nı müzesine götürmek için mücadele edecek.
Hücum: Patrick Mahomes (Oyun kurucu)
2018 sezonunun en iyi hücumcusu ve en değerli oyuncusu seçilen Patrick Mahomes’tan beklentiler, bu sezon daha da artmıştı. Geçen yıl New England Patriots’a konferans şampiyonluk maçı kaybeden Chiefs’in bu sezon daha iyi yerlere gelmesi de, yine onun ellerindeydi. Andy Reid gibi yenilikçi bir başantrenörün öğrencisi olmanın avantajlarını da gören Mahomes, sezon ortasında yaşadığı diz sakatlığı nedeniyle 2 maç kaçırdı. Normal sezonda 484’te 319 pas isabeti, 4031 yard pas mesafesi, 26 touchdown pası, 5 interception pas, 43 koşu oyununda 218 yard mesafe ve 2 koşu touchdownıyla oynayan, rakip sacklerden inanılmaz şekilde kaçan ve birbirinden zor pasları isabetli bir şekilde atmayı başaran 24 yaşındaki oyun kurucu için NFL’in Stephen Curry’si desek yalan olmaz. Mahomes, Houston Texans’a karşı 35'te 23 pas isabeti, 321 yard pas mesafesi, 5 touchdown pası, 4 koşu oyununda 56 yard mesafe; Tennessee Titans’a karşı 35'te 23 pas isabeti, 294 yard pas mesafesi, 3 touchdown pası, 8 koşu oyununda 53 yard mesafe ve 1 koşu touchdownı ile oynayarak, bu galibiyetlerde başrolde oldu.
Savunma: Tyrann Mathieu (Safety)
2019 sezonu öncesinde Houston Texans’tan transfer edilen yıldız safety Tyrann Mathieu, normal sezonda etkili defans performansları ortaya koydu. Normal sezonda oynanan 16 maçın hepsinde ilk 11 başlayan Bal Porsuğu lakaplı safety, 63’ü solo, toplam 75 tackle, 12 pas defansı, 4 pas çalma (interception) ve 2 sack ile mücadele etti.) Mathieu, Super Bowl öncesine kadar toplam 14 interception pas atan San Francisco 49ers oyun kurucusu Jimmy Garoppolo için pas oyunlarında en büyük tehditlerden biri olacak.
Sezon öncesinde geçen yıl Super Bowl’a kalan Los Angeles Rams ve güçlü oyunculara sahip Seattle Seahawks’ın yanında, NFC (Ulusal Futbol Konferansı) Batı Grubu’ndan kimsenin düşünmediği San Francisco 49ers, marş protestosu sonrasında Colin Kaepernick ile yollarını ayırdı ve uzun süredir oyun kurucu sıkıntısı çekti. 2 sezon önce, dönem ortasında New England Patriots’ın yedek oyun kurucusu Jimmy Garoppolo’yu kadrosuna katan Niners, ilk sezonunda takıma adaptasyon, ikinci sezonunda sakatlık sorunu nedeniyle, Kaliforniya ekibinin bir türlü yapmak istediklerini gerçekleştirememişti. Ancak Niners, bu sezon sağlıklı Jimmy Garoppolo’nun potansiyelinden ve Başantrenör Kyle Shanahan’in oyun zekasından yararlanıp, herkesin korktuğu bir takım kimliğine kavuştu.
Normal sezonu New Orleans Saints ve Green Bay Packers ile birlikte 13 galibiyet ve 3 mağlubiyet ile tamamlayıp aralarındaki averaj neticesinde NFC lideri olan San Francisco 49ers, Wild Card maçında Saints’i yenerek sürprize imza atan Minnesota Vikings ile division maçında karşılaştı. Levi’s Stadyumu’nda konuk ettiği Vikings’i 27-10 ile geçen Kaliforniya ekibi, NFC Şampiyonluk maçında Green Bay Packers ile Super Bowl’a çıkmak için mücadele etti. Koşucularından Raheem Mostert’ın 4 koşu touchdownıyla Packers karşısında hakimiyet kuran Niners, 37-20’lik galibiyetle Ulusal Futbol Konferansı şampiyonu oldu.
Daha önce 5 kez Super Bowl zaferi yaşayan, özellikle 1980’lerde popüler olan San Francisco 49ers, son olarak 2013 yılında, 47. Super Bowl’da Baltimore Ravens’a kupayı kaptırmıştı. Özellikle etkileyici savunmasına güvenen 49ers, 6. kez NFL’in şampiyonu olmak istiyor.
Hücum: George Kittle (Tight End)
Her ne kadar oyun kurucu Jimmy Garoppolo, pozisyonu gereği dikkat çekse de, San Francisco 49ers’ın en etkili hücumcusu George Kittle oldu. 26 yaşındaki yıldız tight end, NFL’deki üçüncü sezonunu geride bırakırken, normal sezonda 14 maça çıktı. Kendisine atılan 107 pasın 85’ini yakalayan Kittle, 1053 yard ilerleme kaydederken, yakaladığı 5 pası touchdownla sonuçlandırdı. Kittle’ın en önemli hamlesi, belki de takımının bu noktaya gelmesindeki en büyük faktör olan NFC liderliğini, deplasmanda Saints ile oynanan maçın bitimine 28 saniye kala yaptığı pas yakalama sonrasındaki koşuyla getirdi. Başarılı tight end, kuvvetli fiziğini iyi kullanarak rakip savunmacıların korkulu rüyası…
2019 NFL Draftı’nın 1. tur 2. sırasından seçilen Nick Bosa, çaylak sezonu için inanılmaz işler çıkardı. Hücum hatlarının durduramadığı 22 yaşındaki Bosa, normal sezonda çıktığı 16 maçta 32’si solo olmak üzere, toplam 47 tackleda 16 kez rakip hücumu gerilettirdi. 9 kez oyun kurucu sackleyen Bosa, 2 fumble recover, 1 top düşürme ve 1 interception da yaptı. Sezonun en iyi çaylak savunmacısı ödülünü alan Bosa, Chiefs oyun kurucusu Patrick Mahomes’un en çok zorlanacağı savunmacı olabilir.
Super Bowl, saha içinde oynanan oyunların yanı sıra, yayınlanan reklamlarla da gündeme geliyor.
Super Bowl’un yayıncı kuruluşu Fox'a göre, bu yılki yayın sırasında 30 saniyelik bir spotun maliyeti 5 milyon dolar ile 5.6 milyon dolar arasında değişiyor. Bu nedenle reklamlara yapılan finansal yatırım önemli ve riskleri yüksek. Bu amaçla birçok reklamveren, reklama giren gün ve haftalarda, reklamlarını ve hatta onlar için fragmanlarını yayınladı.
Türk Hava Yolları da, son yıllarda olduğu gibi, 54. Super Bowl’a reklam verecek. THY’nin Youtube sayfasında yayınlanan fragmanda, geçmişten ve günümüzden görüntülerin yer aldığı ve bu görüntüler eşliğinde yapılan geri sayım sonrasında, “51 yıl sonra yeniden havalanma zamanı!” ile Super Bowl tarihinin verildiği bir fragman paylaşıldı.
Super Bowl'da en çok konuşulan konulardan biri de devre arası konserleridir. Daha önce Michael Jackson, Lady Gaga, Prince gibi ünlü isimlerin sahne aldığı Super Bowl'un devre arasında bu yıl Shakira ve Jennifer Lopez aynı sahneyi paylaşacak. 2000'lere damgasını vurmuş bu iki ismin nasıl bir performans sergileyeceği merakla bekleniyor.
Özellikle Super Bowl ile ABD'de hayatı durduran, Türkiye'de de 30 yıldan fazla süredir oynanan ve her geçen gün ilginin arttığı Amerikan futbolu nasıl oynanır? İşte cevabı:
Amerikan futbolu veya Türkiye’deki bir başka deyişle korumalı futbol maçları, uzunluğu 120 yard (110 m) ve eni 53 yard (48 m) olan çim sahalarda oynanır. Sahadaki çizgiler sayı çizgilerinin arasında olmakla beraber sayı çizgileri ile saha sonu çizgisi arasında 10 yard (9,1 m) bulunur. Genellikle bildiğimiz yuvarlak toplardan farklı olan korumalı futbol topunun, ABD ölçüleriyle 1 foot (1 ayak) olmasından dolayı, ABD’de futbol denilmektedir.
Türkiye’de Amerikan futboluna korumalı futbol denilmesinin sebebi de, temasa dayalı sert bir spor olduğu için, oyuncuları koruyan ekipmanlardan kaynaklıdır. Her oyuncunun başlarında içi koruyuculu kask ve kaska bağlı dişlik, formanın içinde omuzları ve vücudu koruyan shoulder pad, alta giyilen pantolonun içine de bacakları ve dizleri koruyan padler vardır. Oyuncuların giydikleri ayakkabılar da, çim sahaya uygun kramponlardır.
Amerikan futbolunda süre ve duraksamalar, tıpkı NBA ve Avrupa basketbolundaki gibi değişiklik göstermektedir. NFL ve Kolej Ligi’nde (NCAA) 15’er dakikadan oluşan 4 çeyrek, liselerde ise 12’şer dakikadan 4 çeyrek oynanmaktadır. Avrupa’daki Amerikan futbolunda, süre bakımından lise süreleri geçerlidir. Amerikan futbolunda da basketbola benzer çeyrek araları ve devre arası vardır.
Karşılaşma öncesinde takım kaptanları sahanın ortasına gelir. Yazı-tura atışı sonrasında santrayı (kick off) yapacak takım ve hücum edilecek yönler belirlenir. Santrayı yapacak takım, kendi yarı sahasının 35 yard çizgisinden topa vurur ve müsabaka başlar. Santrayı yapan takım, dönüşün tamamlanmasından sonra savunmada, santra dönüşünü yapan takım hücumda başlar.
Eğer santra, gol bölgesini aşarsa, hücum takımı, serisine kendi yarı sahasının 25 yard çizgisinden başlar.
Karşılaşmada ikinci ve dördüncü çeyrek başları, önceki çeyrekte hangi takım hücumda ise, o takımın yarım kalan hücum serisi ile devam eder. Üçüncü çeyrek ise, ilk çeyrekte santra dönüşünü yapan takımın santrasıyla başlar.
Her şeye rağmen oyun süreleri duraksama, oyun araları ve karar süreleri gibi gecikmelerden dolayı uzar ve ortala bir NFL maçının süresi 3 saatten biraz uzundur. Oyun zamanı ise bir oyun saati yardımıyla tutulur. Aynı şekilde bu saat, hakemlerin kararlarına göre, duraksamalara göre ve saati etkileyecek durumlara göre bir operatör tarafından idare edilir. Bu saatten ayrı olarak bir de hak süresi saati bulunur ve bu saat duraksama zamanlarını sınırlandıran süreyi gösterir. Eğer oyuna başlanamadan bu hak süresi biterse, hücum takımı gecikmeden ötürü ceza alır. Bu süre profesyonel ve kolej futbolunda 40 saniye, lise futbolunda ise 25 saniyedir. Ancak hakemler, gerektiği takdirde süreye ekleme ya da çıkarma yapabilirler.
Amerikan futbolunda 5 farklı puan alma şekli vardır.
Touchdown: Bir hücum takımının alabileceği en yüksek puandır ve ana hedefidir. Eğer bir takım, belli şekillerde, topu kendi kontrolünde rakip gol bölgesine (endzone) sokarsa, buna touchdown denir ve takımlar touchdowndan 6 sayı kazanır. Savunma takımları da, topun kendi kontrolüne geçmesi sonrasında touchdown yapabilir.
PAT (Point After Touchdown): Takımlar, 6 sayılık touchdown sonrasında iki farklı ekstra seçeneğe gider. Bunlardan biri, özel takım pozisyonu oyuncusu kicker (vuruşçu) tarafından, atılan PAT’tir. Türkçe ekstra gol de denilebilir. İsabet kaydedilirse, 1 puan değerindedir.
2 Point Conversion (2 Puanlık Sayı): Touchdown sonrası bir diğer ekstra sayı seçeneği de 2 puanlık sayı oyunudur. Hücum takımı sahada kalır ve rakip yarı sahasının 2 yard çizgisinden başlayan oyunu gol bölgesinde tamamlarsa, touchdown yapan takım, toplamda 8 sayılık bir performans göstermiş olur.
Field Goal (Alan Golü): Eğer bir takım, belli bir mesafede son hakkına gelmiş ve touchdown için risk almak istemiyorsa, alan golüne başvurur. Alan golü, hangi mesafe uzaklıktan olursa olsun, isabetli olması takdirde 3 puan değerindedir.
Safety Sayısı: Safety sayısı, sadece savunma takımlarının yapabileceği bir sayıdır. Savunma takımı, topun hücum takımı kontrolünde olduğu durumda, rakibi topla birlikte, hücumun gol bölgesine düşürür veya durdurursa 2 sayı kazanır ve bir sonraki hücum hakkı da safety yapan takıma geçer. Ayrıca, bir hücum oyuncusu, topun kendi kontrolünde olmasına karşın, herhangi bir müdahale olmaksızın düşerse de safety sayısı olur.
Her bir takımın dönüş sonrası durdurulduğu yerde veya touchback (Santra veya degaj sonrası topun gol bölgesini aşması sonrası) ardından belli başlangıç çizgisinden itibaren, toplamda 4 hücum hakkına sahiptir. Oyun içindeki cezalar haricinde bir hücum takımı, hakkını tazeleyebilmesi için en az 10 yard mesafeyi geçmek zorundadır.
Hücum hakkı ve geçilmesi gereken mesafeler, “1 ve 10, 2 ve 7, 3 ve 4” şeklinde belirtilir. Örneğin 2 ve 7 deniyorsa, hücum takımı ikinci hakkını kullanır ve hücum hakkını tazeleyebilmesi için en az 7 yard mesafeyi geçmesi zorundadır.
Eğer bir hücum takımı, 4. ve son hakkında sayı bulamayacak mesafede ise, riske girmemek için özel takımlardan punt (degaj) takımını sürer. Punter (degajcı) topu olabildiğince uzak mesafeye doğru atar ve rakip takıma teslim eder. Eğer bu tür bir durumda degaj yerine son hakta da hücum oynanırsa ve bu hücumda gereken mesafeye ulaşılamazsa, turnover on downs; yani hak bitiminden top kaybı olur ve hücum sırası rakibe geçer.
Eğer bir takım, 2 ve 7 oynuyorsa ve bu hücumda 7 yarddan daha fazla mesafe kazandıysa, hücumun noktalandığı yerden itibaren 1 ve 10 oynanmaya başlar. Eğer bir hücum takımı son 10 yarda girdiyse, mesafesinin önemi olmadan hak ve gol olarak yorumlanır. Örneğin, hücum takımı 1. hakkını rakip yarı sahasının 7 yard çizgisinden kullanacak; bu 1 ve gol diye tabir edilir.
Mavi renkli ok, hücum yönünü temsil etmektedir. Mavi çizgi, hücumun başladığı yer ve kırmızı çizgi de hücumun tazelenmesi için ulaşılması gereken çizgi olarak nitelendirelim. Diyelim ki, burada hücum takımının kendi yarı sahasının 35 yard çizgisinden ikinci hücum hakkını oynadığını ve hakkını tazelemesi için 43 yard çizgisine ulaşması gerektiğini; yani en az 8 yard ilerlemesi gerektiğini görüyoruz. Bu durum, 2 ve 8 şeklinde ifade edilir.
Amerikan futbolunda, her bir takımın 3 ayrı takımı vardır. Bunlar hücum takımı, savunma takımı ve özel takımlardır.
NFL'deki ilk ve tek Türk oyuncu Tunç İlkin (Pittsburgh Steelers gardı #62)
Hücum hattı oyuncuları: Sahada 2 ofansif tackle (hücum müdahalesi), ofansif gard ve center (merkez) oyuncudan oluşur. Bu oyuncuların ana görevleri, topu ileriye taşıyacak oyuncuların daha rahat hücum etmesi için savunmaya blok yapmalarıdır. Hücum hattı, koşu oyunlarında, hücumda koşacak oyunculara, savunma hattındaki oyuncuları engelleyerek koridorlar oluşturur; pas oyunlarında da oyun kurucuyu daha iyi pas atması için rakip savunmadan korur. Hücum hattı oyuncularının rakamsal istatistik kaydetmesi bir hayli nadir görülür. Merkez oyuncu haricinde, hücum hattı oyuncularının topla işi pek fazla olmaz. Bu oyuncular, fiziksel olarak iri bir yapıya sahiptir.
Ofansif tackle (Hücum müdahalesi): Biri sağda, biri solda olmak üzere, hücum hattının en uç noktasında bulunur. Görevleri, koşu ve pas oyunlarında, savunmaya blok yapmaktır. Fiziksel olarak hücum hattındaki en uzun boylu oyunculardır. Ayrıca, 1980’li yıllarda Pittsburgh Steelers forması giymiş, NFL’deki ilk ve tek Türk oyuncu Tunç İlkin de bir hücum müdahalesi oyuncusuydu.
NFL’den öne çıkan hücum müdahalesi oyuncuları: David Bakhtiari (Green Bay Packers), Eric Fisher (Kansas City Chiefs), Laremy Tunsil (Houston Texans), Lane Johnson (Philadelphia Eagles)
Ofansif gard: Biri sağda, biri solda olmak üzere, hücum müdahalesi ile merkez oyuncunun arasında yer alır. Bazı oyunlarda gard bloklama işini direkt yapmak yerine, top taşıyıcısını korumak adına bekler ya da oyun kurucu için perdeleme yapar. Gardlar, boy olarak hücum müdahalelerinden kısa, merkez oyuncudan uzundur.
NFL’den öne çıkan gardlar: Marshall Yanda (Baltimore Ravens), David DeCastro (Pittsburgh Steelers), Quenton Nelson (Indianapolis Colts), Shaq Mason (New England Patriots)
Center (Merkez): Hücum hattında topla işi olan oyuncudur. Adı üzerinde, hattın en ortasında yer alır ve topu bacaklarının arasından oyun kurucuya çıkarır. Merkez oyuncunun topu oyun kurucuya çıkarma işlemine snap denir. Snap sonrasında merkez oyuncunun işi, diğer hücum hattı oyuncularıyla aynıdır.
NFL’den öne çıkan merkez oyuncular: Jason Kelce (Philadelphia Eagles), Maurkice Pouncey (Pittsburgh Steelers), Alex Mack (Atlanta Falcons), Matt Paradis (Carolina Panthers)
Hücum hattı dışında, hücum takımında topla oynayan pozisyonlar için yetenek pozisyonları tabiri kullanılır. Bu pozisyonlar quarterback (oyun kurucu), running back, fullback, wide receiver ve tight enddir.
Drew Brees (New Orleans Saints oyun kurucusu)
Quarterback (Oyun kurucu): Quarterbackler, bir hücum takımının beynidir. Oyun kurucular, antrenörlerin direktiflerini takıma uygulatır veya kendi inisiyatifinde hücumlara imza atar. Bir hücumun topu ilerletmesi için, temelde koşu ve pas oyunları kullanılır. Oyun kurucular, topu aldıktan sonra, koşu için topu running backlere teslim eder ve pas oyunlarında da topu alacak oyunculara pas atar. Ayrıca bir oyun kurucu, topu aldıktan sonra kendi de koşabilir.
NFL’den öne çıkan oyun kurucular: Patrick Mahomes (Kansas City Chiefs), Jimmy Garoppolo (San Francisco 49ers), Tom Brady (New England Patriots), Drew Brees (New Orleans Saints), Aaron Rodgers (Green Bay Packers), Lamar Jackson (Baltimore Ravens), Cam Newton (Carolina Panthers), Russell Wilson (Seattle Seahawks)
Christian McCaffrey (Carolina Panthers running backi)
Running back (Koşucu): Koşucuların sahadaki konumları, oynanacak oyuna göre, oyun kurucunun arkası veya yanıdır. Uzun boylu değillerdir; ancak hızlı, çevik ve atletik oyunculardır. Asıl amaçları, yapacakları koşularla hücumu ilerletmek ve sayılar bulmaktır. Zaman zaman pas opsiyonu da olur.
NFL’den öne çıkan koşucular: Christian McCaffrey (Carolina Panthers), Aaron Jones (Green Bay Packers), Alvin Kamara (New Orleans Saints), Adrian Peterson (Washington Redskins), Derrick Henry (Tennessee Titans), Leonard Fournette (Jacksonville Jaguars) Ezekiel Elliott (Dallas Cowboys), Josh Jacobs (Las Vegas Raiders)
Fullback: Bu pozisyon da koşu endeksli bir pozisyondur. Ancak fullbackler, running backlere göre daha iridir ve opsiyonlara göre running backlere koridor açar. Genellikle kısa mesafeli koşularda tercih edilir.
NFL’den öne çıkan fullbackler: Kyle Juszczyk (San Francisco 49ers), Patrick DiMarco (Buffalo Bills), Andy Janovich (Denver Broncos)
Michael Thomas (New Orleans Saints wide receiverı)
Wide receiver (Açık alıcı): Wide receiverlar, hücum hattının yanlarında veya biraz arkasında konumlanır. Açık alıcıların esas görevi, kendilerine verilen rotaları en iyi şekilde koşup oyun kurucunun attığı pası yakalamaktır. Açık alıcılar, pası yakaladıktan sonra düşmemişler ise, sayı için ilerleyebilir.
NFL’den öne çıkan açık alıcılar: Michael Thomas (New Orleans Saints), Julian Edelman (New England Patriots), Odell Beckham Jr. (Cleveland Browns), Tyreek Hill (Kansas City Chiefs), Julio Jones (Atlanta Falcons), DeAndre Hopkins (Houston Texans)
Travis Kelce (Kansas City Chiefs tight endi)
Tight end: Tight end pozisyonu, hücum müdahalesi ile açık alıcıların karışımı bir özelliğe sahiptir. Fiziksel olarak hücum müdahalelerine benzer ama daha atletiktir. Konumları, hücum müdahalelerinin yanıdır. İç alıcı olarak da nitelendirilebilir. Pas oyunlarında, wide receiverlar gibi top alabilir. Koşu oyunlarında ise, bir hücum hattı oyuncusu gibi savunmaya blok yapar ve koşuculara koridor açar.
NFL’den öne çıkan tight endler: George Kittle (San Francisco 49ers), Travis Kelce (Kansas City Chiefs), Jared Cook (New Orleans Saints), Jimmy Graham (Green Bay Packers), Jason Witten (Dallas Cowboys)
Savunma takımlarını incelemeden önce, bazı savunma terimlerini bilmekte fayda var. Çünkü pozisyonların görevleri, bu terimler üzerinden gelişmiştir.
Tackle (Müdahale): İngilizce tackle olarak belirtilen müdahaleler, rakip hücumcunun legal bir şekilde düşürülmesi ve durdurması sonrasında kayda geçer. Eğer bir savunmacı, müdahale sonrasında mesafe kaybettirmişse, buna tackle for loss; yani müdahalede mesafe kaybettirme denir.
Sack: Sack de bir tür müdahaledir. Ancak tackledan farkı, sadece oyun kurucuya yapılır. Eğer bir oyun kurucu, koşu veya pas hareketine geçmeden, savunmacı veya savunmacılar tarafından düşürülürse, buna sack denir. Ayrıca, bir müdahalenin sack olması için, oyun kurucunun, hücumun başlangıç noktası veya daha gerisinde düşürülmesi gerekir.
Interception (Pas çalma): Eğer bir savunmacı, pas oyununda oyun kurucunun attığı topu yakalarsa, buna interception denir. Türkçe pas çalma olarak da denilebilir. Bir savunmacı, pası yakaladıktan sonra düşmediyse, touchdown için koşabilir. ABD’de, interception dönüşünde yapılan touchdownlara pick 6 tabirini kullanır.
Fumble: Hücumdan, savunmadan ya da özel takım oyuncusunun top kontrol kaybına fumble denir.
Forced Fumble: Eğer bir savunmacı, rakip hücumcunun tuttuğu veya taşıdığı topu düşürmeyi başarırsa, bu durum fumble yapmaya zorlamadır. Top kontrolünü kaybettirme diye de nitelendirilebilir.
Fumble Recover: Fumble sonrası yere düşen topu almaktır. Hücum oyuncusu alırsa, bu hücumun topu kazanması anlamına gelir; hücum serisi devam eder. Savunma takımı alırsa da, savunma yapan takım hücum hakkını alır. Eğer bir oyuncu, fumble sonrasında dirsekleri ve dizleri yere değmeden topu alırsa, koşmaya devam edebilir ve touchdown da yapabilir.
Savunma takımları temelde savunma hattı, linebackerlar (çizgi arkası) ve secondaryler (ikincil) tarafından oluşmaktadır.
Aaron Donald (Los Angeles Rams defansif tackle oyuncusu)
Savunma hattı: Savunma hattında yer alan oyuncular, hücum hattının tam karşısında yer alır. Formasyonlara göre dörtlü veya üçlü savunma hattı vardır. Savunma hattını, kenarlardan yer alan defansif end (savunma ucu) ve iç kısımda defansif tackle (savunma müdahalesi) pozisyonları oluşturur. Üçlü savunma hattında ise defansif tackle yerine, ortada nose tackle (burun müdahalesi) bulunur. Bu oyuncuların ana amacı, en kötü ihtimalde kısa mesafe izinleri vermek ve oyun kurucuyu sacklemektir.
NFL’den öne çıkan savunma uçları: Ndamukong Suh (Tampa Bay Buccaneers) Nick Bosa (San Francisco 49ers), Joey Bosa (Los Angeles Chargers), J.J. Watt (Houston Texans), Jadeveon Clowney (Seattle Seahawks), Calais Campbell (Jacksonville Jaguars), DeMarcus Lawrence (Dallas Cowboys), Cam Jordan (New Orleans Saints)
NFL’den öne çıkan savunma müdahaleleri: Aaron Donald (Los Angeles Rams), Fletcher Cox (Philadelphia Eagles), DeForest Buckner (San Francisco 49ers), Chris Jones (Kansas City Chiefs), Geno Atkins (Cincinnati Bengals)
Von Miller (Denver Broncos linebackerı)
Linebackerlar (Çizgi arkaları): Formasyonlara göre 2, 3 veya 4 kişiden oluşan linebackerlar, savunmanın tam ortasında yer alır. Linebackerlar, iç ve dış olmak üzere ikiye ayrılır.
NFL’den öne çıkan linebackerlar: Von Miller (Denver Broncos), Za’Darius Smith (Green Bay Packers), Chandler Jones (Arizona Cardinals), Kyle Van Noy (New England Patriots), T.J. Watt (Pittsburgh Steelers) Bobby Wagner (Seattle Seahawks), Khalil Mack (Chicago Bears)
Stephon Gilmore (New England Patriots cornerbacki)
Secondaryler (İkinciller): Fiziksel olarak çevik ve atletik olan oyunculardır. Formasyonlara göre 4 veya 5 secondary sahada yer alır. İkinciller, cornerback (köşe bek) ve safety (güvenlik) pozisyonları olarak ikiye ayrılır. Cornerbackler, adı üstünde, sahanın köşelerinde yer alır ve top alıcılara karşı savunma yapar. Safetyler ise, savunmanın en arkasında yer alır ve büyük bir savunma bilgisine sahiptirler. Hücumda neler olabileceğini gözlemleyebilirler ve çoğunlukla alan savunması yaparak hücumun attığı topu yakalamaya çalışırlar.
NFL’den öne çıkan cornerbackler: Jalen Ramsey (Los Angeles Rams), Richard Sherman (San Francisco 49ers), Donte ‘Action’ Jackson (Carolina Panthers), Stephon Gİlmore (New England Patriots), Marcus Peters (Baltimore Ravens),
NFL’den öne çıkan safetyler: Malcolm Jenkins (Philadelphia Eagles), Jamal Adams (New York Jets), Devin McCourty (New England Patriots), Tyrann Mathieu (Kansas City Chiefs), Daniel Sorensen (Kansas City Chiefs), Harrison Smith (Minnesota Vikings)
Wil Lutz (New Orleans Saints kickerı #3)
Özel takımlar, santra ve degajlarda, touchdown sonrası ekstra golde yer alır. Özel takımlarda yer alan oyuncular, hücum ve savunmadaki çeşitli pozisyonlardan oluşmakla birlikte, yapılacak hamleye göre farklı pozisyonları bulundurur. Bunlar kicker (vuruşçu), punter (degajcı), kick ve punt returnerlar; yani dönüş koşucularıdır. Kickerlar, touchdown sonrasında ekstra gol ve alan gollerini atmakla birlikte, devre başlarında ve sayılar sonrasında santrayı yapan oyunculardır. Punterlar, yaptıkları degajlarla topu rakibe teslim eder. Returnerlar ise, genelde wide receiver, running back veya secondarylerden seçilip, takımının daha ilerinden hücuma başlamasını sağlamak için dönüş koşularını yapar.
Senin için hazırladığımız haberler
