Büyük turnuvalara “son dakika” bileti veren organizasyon: Uluslar Ligi

2011 yılında hazırlıklarına başlanan ve UEFA’nın 54 üyesinin oylarıyla 2014 yılında düzenlenmesine karar verilen Uluslar Ligi, 2018/19 sezonunda start aldı. Son yıllarda büyük turnuvalar öncesinde düzenlenen eleme maçlarının haricinde milli takımlar amaçsız ve seviyesi düşük hazırlık maçları oynuyorlardı. Özellikle küçük ve orta ölçekli ülkelerin takımları onları geliştirecek hedefi olan maçlar oynama fırsatı yakalayamıyordu. Ayrıca elemelerde hep büyük ülkelerin yer aldığı gruplarda oldukları için birbirleriyle rekabete de giremiyor, o gruplarda peşinen kaybeden olarak bulunuyorlardı.

İşte UEFA hem amaçsız hazırlık maçlarını devreden çıkaracak, hem bu tip ülkelere kendi aralarında rekabet ederek onlara bir amaç verecek hem de büyük turnuvalara katılım kontenjanı sağlayan yeni bir turnuva olan Uluslar Ligi’ni devreye soktu.

Şimdiye kadar 2 Avrupa Şampiyonası ve 1 Dünya Kupası öncesinde düzenlenen Uluslar Ligi, ilk hayata geçen formatında yapılan bazı değişikliklerle 2026 Dünya Kupası öncesinde daha da iyi bir formata büründü.

Turnuvada A-B-C liglerinde 4’er takımlı 4’er grup bulunurken, D Ligi maçları üçer takımın yer aldığı 2 grup ile gerçekleştiriliyor. Gruplardaki her takım rakipleriyle içeride ve dışarıda olmak üzere karşılaşmalar oynuyor.

Lig A sonuncuları B Ligine düşerken Lig B birincileri A Ligine çıkıyor. Yeni formata göre artık Lig A üçüncüsü takımlar ile Lig B ikincisi takımlarla iki maç üzerinden bir play-off turu oynayacak. Bununla birlikte Lig B ikincilerinin de A Ligi’ne yükselme şansları doğacak. Grubu üçüncü bitiren takım da düşme tehlikesine maruz kalırken ortaya çekişmeli mücadeleler çıkacak. Aynı uygulama B Ligi ile C Ligi arasında da uygulanacak.

D Liginde 2 grup olduğu için D ve C grupları arasında play-off maçları oynanacak ve D Ligine düşen iki takım ile C Ligine yükselen iki takım tespit edilecek.

Diğer yandan A Liginde yeni bir uygulama daha hayata geçirilecek. Önceki uygulamada A Liginin dört birincisi bir final turnuvasında karşı karşıya geliyor ve Uluslar Ligi’nin şampiyonu ortaya çıkıyordu. Yeni formatta artık A Ligi birincileri ve ikincileri 20 ve 23 Mart 2025’te çeyrek finalde karşılaşacak ve bu 8 takım dünya sıralamasındaki yerlerine bakılmaksızın Dünya Kupası kura çekiminde birinci torbada yer alacaklar. Böylece Uluslar Ligi’nin değeri ve albenisi biraz daha artacak. (Kalan dört takım dünya sıralamasında en üstte yer alan takımlardan olacak.) Çeyrek final sonrası ortaya çıkan dört takım ise henüz belli olmayan bir ülkede 4-8 Haziran 2025 tarihlerinde final turnuvasını gerçekleştirecekler. Bundan önceki üç turnuvayı sırasıyla Portekiz, Fransa ve İspanya kazanmışlardı.

FIFA 2026 Dünya Kupası itibarıyla turnuvaya katılan takım sayısını 48’e yükseltti. Bu bağlamda da daha önce turnuvaya 13 takım gönderen Avrupa, artık 16 takımla temsil edilecek. Bununla birlikte Avrupa’dan 12 takım 12 grup üzerinden oynanacak elemelerde doğrudan bilet alırken kalan dört takım 26 ve 31 Mart 2026’da oynanacak play-off maçları sonrasında belirlenecek.

12 grubun ikincileri ise 3 turnuva ağacı formatında aralarında play off maçları oynayacak ve sonucunda 3 takım daha Dünya Kupası vizesi alacak. Turnuvaya gidecek son takım ise Uluslar Ligi play-off ağacı maçları sonucunda belli olacak. Uluslar Ligi’nin Dünya Kupası elemelerinden vize alamayan en iyi dört grup birincisinden biri, bu dört takım arasında düzenlenecek play-off turu ile ABD, Meksika ve Kanada’da yapılacak turnuvaya katılmaya hak kazanacak.

48 takımlı Dünya Kupası elemelerinde artık 4 ve 5’er takımın yer aldığı 12 grup olacak. 6 grup 4’er takımla oynanırken diğer 6 grup da 5’er takımla oynanacak. Bu uygulama daha önce 5 ve 6 takımlı 8 grupla yapılıyordu.

FIFA ile elemeler konusunda anlaşan UEFA, kura çekiminde belirli kıstasları göz önüne alacak. Öncelikle Uluslar Ligi play-off turunda oynayacak takımlar otomatik olarak beşli gruplara yerleştirilecek. Takımların uzun seyahatler yapacağı eşleşmelerden kaçınılacak. Örneğin Kazakistan ve Faroe Adaları aynı gruba düşmeyecek. Ağır kış şartlarına sahip, Norveç, Finlandiya, Litvanya veya Estonya gibi ülkelerin takımları da maçların iklim koşullarından en az şekilde etkilenmesi için aynı gruba verilmeyecek. Diğer yandan siyasi açında bazı ülkeler de aynı grupta yer almayacak.

Bu ülkeler; İspanya-Cebelitarık, Ermenistan-Azerbaycan, Kosova-Bosna Hersek, Kosova-Sırbistan. Daha önce Rusya-Kosova ve Rusya-Ukrayna da aynı gruba verilmiyordu. Ancak Rusya’nın ihracı sonrasında bu eşleşmeler şimdilik önemini kaybetti.