Cinsiyet eşitliği yeşil sahada! Başbakan topa girdi

ABD Futbol Federasyonu’nun Şubat ayında aldığı kararla kadın ve erkek milli takım oyuncularına eşit ücret ve prim (Equal Pay) verileceği açıklamasının ardından dünyada da bu konudaki tartışmalar büyüyor.

ABD’nin ardından Haziran ayında önce İspanya ardından da Hollanda Federasyonları kadın ve erkek futbol milli takımlarındaki oyuculara eşit miktarda ödeme yapılacağını duyurdular. Bu konu Almanya’da ise Başbakan Olaf Scholz’un da dahil olduğu ciddi tartışmalara yol açıyor.

İlk olarak bu konuda görüşü sorulan Alman Milli Takımlar ve DFB Akademisi CEO’su Oliver Bierhoff, kadınlarla erkeklere turnuvalarda elde edilen gelirlerle orantılı olarak ödeme yapıldığını açıkladı. (bkz. aşağıdaki tablo)

Tartışmalar sürerken Almanya’nın 2021 Aralık ayında göreve başlayan yeni başbakanı Olaf Scholz da tartışmaya dahil oldu. Scholz 12 Temmuz günü Twitter hesabından şu paylaşımı yaptı: "2022 yılındayız. Kadınlar ve erkeklere aynı seviyede ödeme yapılması gerekir. Bu spor için de geçerli özellikle de milli takımlarda. Burada İspanya öne geçti. Bu akşam bol şans."

Siyasetin en üst makamında gelen bu mesaja ilk tepkiyi veren kişi milli takımlar ve DFB Akademisi CEO’su Oliver Bierhoff oldu. 2002 yılından bu yana DFB’de milli takım menajeri, milli takımlar direktörü olarak da görev yapan Alman yönetici, "Bu demeç beni şaşırttı. Kendisini severek davet edeyim ve biraz rakamlar hakkında aydınlatayım” dedi.

Bierhoff Kadın Milli Takımı’nın şampiyon olması halinde kişi başına 60.000 Euro rekor seviyede prim ödeneceğini bunun da iyiye gidişin bir işareti olduğunu da ekledi. (Erkekler Euro 2020’de şampiyon olsaydı 400 bin ödenecekti)

Dünya futbolunda "Equal Pay" olarak adlandırılan kadın ve erkeklere eşit ödeme yapılması konusu özellikle son yıllarda futbolun gündeminde. Ancak kadın futbolcular ait oldukları kulüplerde de çok düşük ücretlerle oynuyorlar. Bu rakamlar 2 bin 3 bin Euro’ya kadar düşüyor.

Bu konuda Avrupa’da en aktif ülke ise İspanya. Kadınlar Ligi (Liga Primera Iberdola) uzun süren tartışmalar ve grev sonrasında 2019 yılı sonunda kadın futbolunda yıllık asgari ücretin 16.000 Euro olması (aylık 1.333 Euro) ve ücretli doğum izni verilmesi kararını alarak futbolcular sendikası ile toplu sözleşme imzaladı. Öncesinde kadın futbolcuların %49’u hiçbir ücret almazken %31’i 500 Euro ve altında ücret almaktaydı.

Almanya’da da İspanya’daki gelişmeye bağlı olarak görüşlerini belirten Almanya Kadın Milli Takımı Teknik Direktörü Martina Voss-Tecklenburg da İspanya’daki örneğin çok önemli olduğunu ve asgari ücretin Almanya’da da uygulanması gerektiğini ifade ediyor.

Alman Milli Futbolcu Lina Magull da “20 milyon kazanmak istemiyorum ama bizim ücretlerimiz de artmalı ki bütün kadın futbolcular yaşamlarını profesyonelce sürdürebilsinler” şeklinde görüş belirtti.

Avrupa kadın futbolunda bazı yıldız oyuncular yıllık 350 bin Euro’ya kadar kazanabiliyor. En çok kazanan oyuncu ise 500 bin Euro ile Chelsea’nin Avustralyalı oyuncusu Sam Kerr. İngiltere’de tüm kadın oyuncularla profesyonel sözleşme imzalamak zorunlu. Aksi halde kulüplere lisans verilmiyor. Alman oyuncu Magull ise bunun Almanya’da neden hala gerçekleşmediğini anlayamadığını ifade ediyor.

Ancak diğer yandan da kadın futbolunun gelirlerinin düşüklüğü, olayı Oliver Bierhoff’un “Alman düz mantığı” ile bakışına getiriyor. Ne kadar gelir, o kadar para. Örneğin 12 takımlı Almanya Kadınlar Bundesliga’nın 2020/21 sezonunda elde ettiği toplam gelir sadece 15 milyon Euro. Bu da kadın futbolunda gelirlerin artışı için daha çok yol alınması gerektiğini gösteriyor.

UEFA’da da erkek ve kadınlardaki son iki Avrupa Şampiyonası’nda yapılan ödemeler aradaki gelir uçurumunu net şekilde ortaya koyuyor. Euro 2020’de şampiyonun elde ettiği gelirle şu sıralarda İngiltere’de devam eden Kadınlar Avrupa Şampiyonası’nda şampiyonun elde edeceği gelir arasında 13 kattan fazla bir fark söz konusu.

Ancak 2017’deki Kadınlar Avrupa Şampiyonası’nda UEFA 12,6 milyon Euro gelir elde ederken bu rakamın Euro 2020’de neredeyse 1,9 milyar Euro olarak gerçekleştiği gerçeği de bu durumu nedenini ortaya koyuyor.

Gerçek ne yazık şu ki, kitleler henüz kadın futboluna ilgi göstermiyor ve bu bağlamda yayıncılar ile sponsorlar organizasyonlara büyük meblağlar ödemiyor. Futbolun beşiği olarak adlandırılan İngiltere bile şu ana kadar oynanan karşılaşmalar kadın futboluna ilginin azlığını açıkça gösteriyor.

Yalnızca İngiltere’nin maçlarında tribünler dolarken şu ana kadar İngiltere dışındaki 12 maçta seyirci ortalaması 11 bin 500 civarında. Ev sahibi İngiltere’nin iki maçını ise toplamda 97 bin 718 seyirci izledi. En az seyirci çeken karşılaşma ise 3859 seyirci ile Belçika-İzlanda karşılaşması oldu.

UEFA’nın Avrupa Şampiyonası’nda kadın ve erkeklerde federasyonlara ödediği meblağlar