FIFA'nın kuralları yasa dışı ilan edildi: Futbolda devrim mi yaşanacak?

Aleyna GÜRGEN - AJANSSPOR

Avrupa Adalet Divanı'nın FIFA'nın mevcut kuralları hakkındaki kararı futbolda devrim yaratabilir. Yüksek bonservis ücretlerinin tarih olmasına neden olabilecek karar yeni 'Bosman Kararı' olarak yorumlandı.

Lassana Diarra, 2014'te maaş anlaşmazlığı nedeniyle o dönemki ekibi Lokomotiv Moskova'da antrenmanları 'boykot' ettiği gerekçesiyle 16 milyon İngiliz Sterlin'i ceza aldı. Diarra cezasının onaylanmasının ardından FIFA'ya dava açtı. 16 milyonluk para cezası alan Lassana Diarra, Spor Tahkim Mahkemesi'ne başvuruda bulundu. Başvurunun incelenmesinin ardından Diarra'nın cezası 8 milyon İngiliz Sterlini'ne indirildi.

Diarra, Rus ekibi Lokomotiv Moskova ile sözleşmesinin feshedilmesi sonrasında Belçika kulübü Charleroi'ye transfer olmakta sorun yaşadı. Transfer krizi yaşayan Diarra, FIFA Oyuncuların Statüsü ve Transferi Talimatı (RSTP) kapsamındaki iki maddeyi gerekçe göstererek Belçika mahkemelerinde FIFA'ya tazminat davası açtı. Diarra'nın avukatı Jean-Louis Dupont, FIFA'nın mevcut kurallarının Avrupa Birliği çalışma yasalarına aykırı olduğunu belirtti.

Diarra'nın gerekçe gösterdiği ilk madde olan 17.2. maddesinde oyuncunun haklı bir sebep olmaksızın sözleşmesini feshetmesi halinde, yeni kulübün eski kulübüne ödenecek tazminattan oyuncuyla birlikte müştereken sorumlu olacağını belirtiyor. İkinci madde ise futbolcunun eski kulübünün ulusal federasyonunun, sözleşme anlaşmazlığı olması durumunda oyuncunun uluslararası transfer sertifikasını (ITC) tutmasına izin veriyor.

Lassana Diarra’nın FIFA karşısındaki hukuk mücadelesi daha sonrasında Avrupa Adalet Divanı'na kadar gitti. Diarra'nın avukatı Jean Louis-Dupont ise FIFA'nın, oyuncuya başka bir kulübe katılma ve profesyonel haklarını kullanma olanağı sağlayacak Uluslararası Transfer Sertifikası vermeyi reddettiğini ve Avrupa çalışma yasalarını ihlal ettiğini ileri sürdü.

Avrupa Adalet Divanı ise konu hakkındaki kararını verdi. Kararda, FIFA’nın mevcut kurallarının futbolcuların serbest dolaşma hakkını engellediğini belirterek şu ifadelere yer verildi: "Söz konusu kurallar, yeni bir kulüpte çalışarak faaliyetlerini geliştirmek isteyen profesyonel futbolcuların serbest dolaşımını engelleyecek niteliktedir."

Avrupa Adalet Divanı tarafından yapılan açıklamada ayrıca mahkemenin, kulüpler arasındaki rekabeti düzenlemek ve oyuncu kadrolarında sözleşmelerdeki istikrarı sağlamak için bazı kısıtlamalarının haklı olabileceği sonucuna vardığı, ancak söz konusu kuralların ‘bu hedefe ulaşmak için gerekenin ötesine geçtiği’ görüşünde olduğu belirtildi.

FIFA ise Avrupa Adalet Divanı’nın Cuma günkü kararı öncesinde Uluslararası Transfer Sertifikası kuralının önemini sorgulamış ve bir kulübün, anlaşmazlık içindeki bir oyuncuyu transfer etmek istemesi halinde konuyu FIFA'ya iletmesiyle oyuncunun yeni kulübe kayıt ettirilmesine izin verildiğini belirtmişti.

Avrupa Adalet Divanı’nda alınan karar ise yeni ‘Bosman Kararı’ olarak nitelendirildi. 1995’te alınan Bosman kararı ile futbolda adeta devrim yaşanmıştı. Bosman kararı sonrasında kulübüyle sözleşmesi sona eren oyunculara sözleşmelerinin sonunda tam bir özgürlük tanınması sağlandı. Bu karar alınmadan önce futbolcuların kulüpleri ile sözleşmesi bitse dahi kulüp, oyuncu için yeni takımdan ücret talep edebiliyordu. Lassana Diarra’nın FIFA kuralları hakkında açtığı davadaki avukatı Jean-Louis Dupont, Bosman davasında da yer almıştı.

Hukuk firması Michcon de Reya’nın Spor Birimi Başkanı Simon Leaf ise Sky Sports News’a yaptığı açıklamalarda alınan kararın kulüpler ve oyuncular arasında daha fazla soruna yol açabileceğini şu sözlerle açıkladı: “Bu karar FIFA için çok da sürpriz olmamalı, ancak bu durum, son dönemde yaşanan utanç verici başarısızlıklar ve menajerlerle ilgili yeni düzenlemelerin uygulanmasında yaşanan gecikmelerin ardından kuruluşa (FIFA’ya) daha fazla ve önemli bir hukuki darbe vuruyor. Bu, küresel futbol transfer pazarında önemli belirsizlik yaratan bir karar. Kısa vadede, oyuncuların istedikleri uluslararası transferi elde etmek için sözleşmeleri bozmaya yönelik daha fazla girişimde bulunmasına yol açabilir. Oyuncuların bir transferi zorlamaya çalışırken cesaretlenmesiyle, kulüpler ve oyuncular arasında daha fazla anlaşmazlığa yol açması muhtemeldir.”

Sky Sports News Baş Muhabiri Kaveh Solhekol da Avrupa Adalet Divanı’nın kararını analiz etti. Solhekol, FIFA’nın dava konusu olan iki maddesi için şunları söyledi: “FIFA şu anda ‘bakın, işleri orantılı tutalım’ diyor, ‘Bu sadece iki kuralımızla ilgili, bunlar değişmek zorunda kalabilir.’. Bu iki kuraldan ilki, ‘Eğer bir oyuncu haklı bir sebep olmadan bir kulüple olan sözleşmesini feshederse ve tazminat ödenmesi gerekiyorsa, o zaman yeni kulüp bu tazminatı ödemekten oyuncu ile ortaklaşa sorumlu olur’ diyor. Görünüşe göre bu kuralın değişmesi gerekecek.”

Solhekol açıklamalarına şöyle devam etti: “Ve ayrıca, bence değiştirilmesi gereken ikinci kural oyunculara uluslararası transfer sertifikalarının verilmesiyle ilgili. Yani, bunun ne kadar büyük bir olay olduğu henüz belli değil. Açıkçası Lassana Diarra için çok büyük bir olay ve onun içinde bulunduğu gibi bir durumda olan oyuncular için çok, çok büyük bir şey olabilir. Çünkü oyuncular şimdi eski kulüplerine tazminat davası açabilirler. Genel olarak baktığımızda ise görünen şey oyuncuların biraz daha fazla güce sahip olacakları. Oyuncular ve menajerlerin de kulüp giderleri, belki de FIFA, yönetim organları ve ligler biraz daha fazla güce sahip olacakları yönünde."

Avrupa Adalet Divanı'nın Avrupa Birliği çalışma yasalarına aykırı bulduğu FIFA kurallarında 'oyuncunun haklı bir sebep olmaksızın sözleşmesini feshetmesi halinde, yeni kulübün eski kulübüne ödenecek tazminattan oyuncuyla birlikte müştereken sorumlu olacağı' ve 'futbolcunun eski kulübünün ulusal federasyonunun, sözleşme anlaşmazlığı olması durumunda oyuncunun uluslararası transfer sertifikasını (ITC) tutmasına izin verildiği' yer alıyor.

FIFA'nın bu kurallarının değişmesi durumunda ise futbolda bonservis devrimi yaşanabilir. Futbolcuların anlaşmazlık yaşadığı bir kulüpten yeni bir takıma gitmesi durumunda yeni takımın tazminattan sorumlu olmaması gündeme gelebilir. Bu durumda ise futbol dünyasındaki dudak uçuklatan bonservis ödemeleri tarihe karışabilir. Değişiklik yaşanırsa kulüplerin gelir ve giderleri ile menajerlerin kazançları doğrudan etkilenecek.