Ofsayt, VAR... IFAB yeni kurallar için toplandı

29.02.2020 - 02:33 | Son Güncellenme: 29.02.2020 - 00:07

Okuma süresi: 10dk

Dünyada futbol kurallarını değiştirme veya yeni kuralları uygulama yetkisine sahip tek kurum olan IFAB, 134. Genel Kurul Toplantısını bugün Kuzey İrlanda'nın başkenti Belfast'ta yapılıyor.

HÜSEYİN ÖZKÖK

IFAB, her yıl şubat veya mart aylarında kural değişiklikleri veya yeni uygulamalarla ilgili kararların alındığı genel kurul toplantısını gerçekleştiriyor. Kurul, FIFA'dan başkan, genel sekreter, hakem komitesi başkanı ile dördüncü bir üye ile doğal üyeler olan İngiltere, Kuzey İrlanda, İskoçya ve Galler federasyonlarından başkan düzeyinde birer temsilci olmak üzere 8 üyeden oluşuyor ve yılda bir kez kural değişiklikleri önerilerini görüşerek kararlar alıyor.

Yapılması önerilen kural değişikliklerinin en geç 1 Kasıma kadar yazılı olarak FIFA'ya teslim edilmesi gerekiyor. Öneriler daha sonra IFAB'ın çeşitli kademelerdeki değişik organlarında tartışılarak final incelemesi için yönetim kurulunun Aralık ayındaki yıllık çalışma toplantısında sunuluyor.

İnceleme sonunda uygun görülen önerilerle ortaya bir katalog çıkıyor Şubat ayındaki genel kurul toplantısına sunulacak hale getiriliyor. Genel Kurul toplantısında konuşulan bu öneriler sonucunda alınan kural değişikliği kararları ise 1 Haziran günü FIFA tarafından tün dünyada uygulamaya konuyor ve tüm konfederasyonlar ve federasyonlar için bağlayıcı nitelik taşıyor.

Genel kurul toplantıları dört doğal üye ülkenin birinde, Dünya Kupası yıllarında ise FIFA Genel Merkezinde yapılıyor. Kararlar 8 üyenin en az altısının oyuyla alınmak zorunda. Kararlar daha sonra medyaya hangi kuralların değiştirildiği veya getirildiği anlatılıyor.

BU YIL HANGİ KONULAR GÜNDEMDE

Belfast'taki toplantının en önemli gündem maddelerinden biri futbol sahalarında azımsanmayacak derecede sıklıkta görülen beyin sarsıntıları ve kafa yaralanmalarında alınacak önlemler konusu. Bu konuda 8 kişiden oluşan karar verici kurul bazı yeni uygulamaları ilk aşamada test edilmek üzere hayata geçirecek kararlar alabilir. Çünkü şu ana kadar oyuncular kafa yaralanmaları veya sarsıntı yaratan darbeler sonrası yaşamlarını riske atacak şekilde oyuna devam ediyorlardı. İşte bu IFAB bu duruma Uluslararası Ligler Birliği ve Profesyonel Futbolcular Birliği FifPro'nun talepleri doğrultusunda bir son vermek amacında.

Üç konuda fikir birliği mevcut.

-Doktorlar zaman baskısı olmadan oyuncuyu kontrol edebilmeli

-Oyuncusu etkilenen takım dezavantaj yaşamamalı

-Oyuncular beyin sarsıntısı tanısı konduğunda kesinlikle maça devam etmemeli. Bununla birlikte ciddi anlamda iki öneri IFAB'ın önüne gelecek.

-Geçici oyuncu değişikliği: Bu durumda beyin sarsıntısı kontrolü yapılan oyuncunun zaman baskısı olmadan tanısı koyulana kadar yerine geçici olarak bir oyuncu girmesi. Uzman doktorun beyin sarsıntısı yok demesi halinde oyuncunun tekrar oyuna dönebilme imkanı.

-Ekstra oyuncu değişikliği hakkı: Bir oyuncunun beyin sarsıntısı geçirmesi durumunda bu nedenle yapılacak oyuncu değişikliklerinin normal üç oyuncu değişikliği hakkını etkilememesi.

Bunun yanında takım doktorlarının yerine beyin konusunda uzman bir doktorun saha kenarında yer alıp kafaya alınan darbeler sonrası oyuncuyu kontrol etmesi de düşünülüyor. IFAB CEO'su Lukas Brud beyin sarsıntıları konusunun çok komplike bir konu olduğunu ve üzerinde çok kapsamlı çalışmaları için daha fazla zamana ihtiyaçları olduğunun da altını çiziyor.

VAR DAHA ŞEFFAF OLUR MU?

IFAB Genel Kurul Toplantısında karar çıkabilecek bir diğer madde de VAR kararlarının daha şeffaf şekilde izleyenlere ulaştırılması için yapılan çalışmalardan çıkacak sonucun VAR Protokolü'ne girip girmeyeceği. Bununla ilgili olarak en olası ihtimal, maçın hakeminin mikrofonundan VAR yardımı ile verilen kararları stadyum ve ekran başındaki seyircilere anlatılması. IFAB bununla ilgili olarak en azından bazı turnuvalarda test kararı alabilir. Ayrıca pozisyonun stat ekranlarından gösterilmesi de söz konusu olabilir. Ancak başta Liverpool Anfield Road olmak üzere bazı statlarda video ekranı olmaması ve bazılarında da sadece sınırlı gösterimin mümkün olması bu ihtimali azaltıyor.

Diğer yandan hakemin konuşmalarının Amerikan Futbolunda olduğu gibi genel olarak duyurulması dünyadaki hakemlerin büyük çoğunluğu tarafından uygun görülmediği için en azından şimdilik düşünülmüyor.

VAR sistemini uygulayan tüm ülkelerde sıcak tartışmalara neden olan “ofsayt çizgisi” konusu da gündemin bir diğer maddesi. Ancak bu konuda herhangi bir değişiklik yapılması beklenmiyor. IFAB CEO'su Lukas Brud birçok defa yaptığı “ofsayt 1 cm olsa da ofsayttır” açıklaması IFAB'ın bu konudaki görüşünü net olarak ortaya koyuyor.

IFAB'ın gündeme getirmeyi planladığı konulardan biri de oyuncuların hakeme itirazları.

Hakemin her kararı sonrası oyuncuların toplu halde itiraz etmeleri ve hakemlere karşı saygının giderek azalması IFAB tarafından hoş karşılanmıyor. Lukas Brud “bu davranışlar gelecek nesilleri kötü etkiliyor. İdol oyuncularının yaptıklarını TV'de gören gençler pozitif davranışları kopyaladıkları gibi kötülerini de kopyalıyor. Bunun önüne geçilmesi gerekiyor” açıklamasıyla genel kurulda bu konuda bir kararın çıkabileceğinin işaretlerini verdi.

İSTENEN AMA GÜNDEMDE OLMAYANLAR

-Challenge (İtiraz): Bundan kısa bir süre önce İtalya Futbol Federasyonu her maçta teknik direktörlerin belli sayıda itiraz hakkı olması için IFAB'a bir başvuruda bulundu. Ancak zaten başvuru süresi dolduğu için resmi başvuru yapılması mümkün olmayan bu talep, IFAB'ın düşünce olarak karşı olduğu bir konu olduğu için şimdiden kesin bir dille reddedildi.

Konu hakkında Alman basınına konuşan Lukas Brud, VAR'ın uygulanmaya başlaması sırasında teklif edilen itiraz hakkının o zaman da reddedildiğini hatırlatarak “VAR konsepti dışarından birilerinin hakem kararını sorgulamasını değil, hakem ve yardımcılarının birbirlerine yardımını içerir. Hakemler bu işin uzmanları. Teknik adamlar hangi sıfatla hakem kararını sorgulayacaklar? Ayrıca itiraz hakkı istismar edilebilir. Teknik adamlar rakibin hızını kesmek veya takımını dinlendirmek amacıyla oyunu durdurabilir. Mesela itiraz hakkı bittikten sonra ciddi bir hata olursa ne olacak?

-Ofsaytın yeniden tanımlanması: Arsenal eski menajeri ve şu anda FIFA'da Küresel Futbol Gelişim Direktörü olan Arsene Wenger, bir süre önce ofsayt çizgisinin hücum oyuncusunun önünden değil arkasından yapılması teklifinde bulunmuştu. Yani öneri oyuncunun tüm vücudu ile ofsaytta olması ve böylece milimetrik ofsaytların önüne geçilmesi fikrini içeriyordu. Ancak Wenger'in önerisi genel kurulda belki konuşulacak olsa bile zamanında yapılmadığı için değerlendirmeye alınmadı.

-Ofsaytta tolerans mesafesi: Bu öneri 2019 Aralık ayında UEFA Başkanı Aleksander Ceferin'den gelmişti. Ceferin, milimetrik ofsaytların önüne geçmek için ofsaytlarda 20 santimlik bir tolerans mesafesi olmasının iyi olacağını ifade etmiş ancak 20 cm sonundaki milimetrik durumlar için ne yapılması gerektiğini belirtmemişti. Bu öneri IFAB tarafından kabul görmezken CEO Brud “eğer VAR ofsaytı eldeki görüntüler ve açılarla çabuk şekilde kanıtlayamıyor ve şüpheye düşüyorsa o zaman sahada yardımcı hakemin kararı geçerli olmalıdır çünkü ofsaytta da “açık ve bariz hata” kuralı geçerli” açıklamasını yaptı.

IFAB NEDİR?

Kısa adı IFAB olan, International Football Association Board, 19. Yüzyıldaki kuruluşundan bu yana uluslararası futbolun en önemli aktörlerinden biri konumunda. Çünkü hem oyun kurallarını gözlemleyen hem de kurallarda yapılacak değişiklikleri ve yeni uygulamaları gerçekleştiren kurum.

1848 yılının sonlarında bazı önemli İngiliz özel okullarından temsilciler Cambridge'de bir araya gelerek bir dizi anlamlı futbol oyun kuralı belirlemeye karar verdiler. Bu tarihi buluşma tüm dünyada geçerli olacak kurallar için atılan ilk adımdı. Bu buluşmanın 15 yıl sonrasında İngiltere Futbol Federasyonu FA kurulurken belirlenen 14 kuralı resmen tanıdı.

İlk IFAB toplantısı 1886 yılında İngiltere Futbol Federasyonu'nun birlikte belli bir standart sağlamanın gerekliliği nedeniyle İrlanda, İskoçya ve Galler'i davet etmesiyle gerçekleşti. O zamana kadar değişik ülkelerde değişik kurallar uygulanmaktaydı.

FIFA 1904 yılında kurulduktan sonra IFAB ile birlikte çalışmayı seçti. 1913'ten itibaren ise FIFA, IFAB'ın kurul toplantılarına katılmaya başladı.
IFAB tamamen bağımsız bir kurum olarak faaliyetini İsviçre Zürih'te sürdürüyor.

İFAB BÜNYESİNDEKİ KOMİTELER / TEKNİK ALT KOMİTE (TSC - TECHNICAL SUBCOMMITTEE)

TSC, ulusal futbol federasyonları, konfederasyonlar ve IFAB'ın diğer organları tarafından önerilen olası hukuk değişikliklerini ve yorumlarını değerlendirir ve analiz eder. TSC, Yönetim Kurulu tarafından onaylanan deneylerin ve denemelerin denetlenmesinde de yer almaktadır.

IFAB TEKNİK ALT KOMİTE ÜYELERİ

Pierluigi COLLINA (FIFA)
Massimo BUSACCA (FIFA)
Neale BARRY(FA – İNGİLTERE FUTBOL FEDERASYONU)
Ray ELLINGHAM (FAW – GALLER FUTBOL FEDERASYONU)
TBC (SFA – İSKOÇYA FUTBOL FEDERASYONU)
William CAMPBELL (IFA – İRLANDA FUTBOL FEDERASYONU)

David ELLERAY (IFAB)FUTBOL VE TEKNİK DANIŞMA PANELLERİ (FAP ve TAP),

Bu iki organ, futbol dünyasından uzmanları bir araya getirir. FAP eski futbolcular, eski ve güncel antrenörler, Uluslararası Profesyonel Futbolcular Federasyonu (FIFPro) temsilcileri ve teknik direktörler ve konfederasyon uzmanlarından oluşur. FAP üyeleri, uzmanlıklarını ve bilgilerini futbol meselelerinin tartışmalarına ve olası Kanun değişikliklerinin sportif yönlerine taşıyor.

(FAP) FUTBOL DANIŞMA PANELİ ÜYELERİ
Hidetoshi NAKATA (AFC)
Mehdi MAHDAVIKIA (AFC)
Patrick MBOMA (CAF)
Juan Carlos PLATA (CONCACAF)
Jamaal SHABAZZ (CONCACAF)
Gonzalo BELLOSO (CONMEBOL)
Francisco MATURANA (CONMEBOL)
Ivan VICELICH (OFC)
Jean-François DOMERGUE (UEFA)
Luis FIGO (UEFA)
Zvonimir BOBAN (AC Milan)
Carolina MORACE (FIFA)
Pascal ZUBERBÜHLER (FIFA)
Shelley KERR (SFA)
Cheryl FOSTER (FA Galler)
Richard JOBSON (FIFPro)
Todd DURBIN (WORLD LEAGUES FORUM)(TAP)