UEFA ve FIFA'nın Rusya'yı Men Kararı CAS'tan Döner Mi? Anıl Dinçer Açıkladı

AJANSSPOR-HABER

Ajansspor yazarı ve Radyospor programcısı Atilla Türker, Rusya ile Ukrayna arasında yaşanan savaşı Spor Hukuku Uzmanı Avukat Anıl Dinçer'e sordu. Ukrayna'yı işgal etmesinden sonra Rusya'ya başta Avrupa ülkeleri olmak üzere ekonomiden spora kadara birçok yaptırım uygulandı. Büyük tepki çeken işgal sonra FIFA ve UEFA da Rusya'yı organizasyonlarından apar topar men etti. Rusya, CAS'a başvurdu. Acil bir karar çıkmasını istiyor. CAS'tan nasıl bir karar çıkar? Rusya'nın savunması dahi alınmadan yapılan menler önümüzdeki dönemde nasıl sonuçlar verebilir? Spor hukukçusu Anıl Dinçer, bu acele verilmiş kararın UEFA ve FIFA'da çatırdamalara neden olabileceğini, bazı yeni oluşumlara yol açabileceğini savundu.

1. Müsabakalardan men edilmesi kararı Avrupa basınında ve sizin yaşadığınız Rus Milli Takımı ve Rus Kulüplerinin FIFA ve UEFA tarafından uluslararası İngiltere’de nasıl yankı buldu?

"İngiltere futbola ilişkin verilen kararlarda en kuvvetli ülke"

Açıkçası karar açıklanmadan önce bu kararın önceden bu şekilde verileceği belliydi. Avrupa’da gerek kamuoyunda gerek basında bu kararın verilmesi yönünde ciddi baskı oluşturuldu. İngiltere Futbol Federasyonu’nun devreye girip, FIFA ve UEFA’ya baskı yapması sonrası bu kararın verileceği anlaşılmıştı; çünkü İngiltere futbola ilişkin verilen kararlarda en kuvvetli ülke diyebiliriz. Sorunuza gelecek olursam, kararın verilmesi öncesinde bu konu ciddi anlamda Avrupa medyasında yüksek sesle konuşuluyordu.  

"FIFA ve UEFA’nın karar veriliş şeklini yanlış buluyorum"

2. FIFA ve UEFA’nın kararı hakkında yorumunuz nedir?

FIFA ve UEFA’nın karar veriliş şeklini yanlış buluyorum. Her iki kurum da niye böyle bir karar verdiğini detaylarıyla açıklamadı. Yalnızca Rusya’ya karşı Ukrayna ile birlik mesajı verildi ve sonrasında men kararı açıklandı. Oysa ki doğru olan, karar verilirken detaylarının ve hukuki dayanaklarının iyi açıklanmasıydı. Savaş, işgal, insanlık suçu gibi nedenlerden bahsedilip; FIFA ve UEFA’nın talimatlarının hangi maddelerine aykırılık olduğu açıklanmalıydı. 

Karardaki diğer sakıncalı nokta ise men kararının süresiz olması. Süre olarak yalnızca bir sonraki karara kadar dendi ve ucu açık bırakıldı. Belirli bir süre verilip, daha sonra gerekirse men kararının uzatılmasının hukuken daha doğru olacağı görüşündeyim. Böyle önemli kararlarda neden ve süre iyi açıklamalı ve herhangi bir kuşkuya açık kapı bırakmamalısınız. Aksi durumda şimdiki gibi men kararını siyasi tartışmaların ortasında bırakır; FIFA ve UEFA gibi önemli kurumların güvenilirliğini tartışmaya açtırırsınız. 

"Bir gün içerisinde ne değişti bu cevaplandırılmalı"

3. Kararda sizce Avrupa’nın politik baskı ve etkisi var mı? 

Rusya’nın Ukrayna’da yaptıklarını hiçbir şekilde tasvip etmemekle birlikte, verilen men kararının politik unsurlar taşıdığını ve hukuki noktadan uzaklaşılarak Avrupa ülkelerinin baskısıyla verildiğini düşünüyorum. FIFA ve UEFA tamamen Avrupa ülkelerinin Rusya için verdiği yaptırımları takip etti. Bunu verilen karar öncesi artan yaptırımlardan anlayabilirsiniz. Önce müsabakalar tarafsız sahada oynanacaktı, bu kararın ertesi günü men kararı geldi. Bir gün içerisinde ne değişti bu cevaplandırılmalı. 

"Karar FIFA talimatlarındaki ayrımcılık maddesine dayandırılabilir"

4. Kararın FIFA kanun ve talimatlarında dayandırıldığı nokta nereler olabilir?

FIFA ve UEFA regülasyonlarında savaş, askeri operasyon, işgal bu tür durumları kapsayan spesifik bir madde ne yazık ki yok. Verilen karar FIFA talimatlarındaki ayrımcılık maddesine dayandırılabilir. FIFA kurallarına göre farklı ırk, ülke veya cinsiyete ayrımcılık uygulayamazsınız. FIFA Rusya’nın Ukrayna’ya ayrımcılık uyguladığından bahsedebilir. 

Ama FIFA ve UEFA’nın talimatlarda yazılı hangi maddelere istinaden bu men kararını verdiği henüz açıklanmadı. CAS davasında bu konunun temel tartışma konusu olacağını düşünüyorum. 

"Bu konuya benzer verilmiş 3-4 karar var"

5. Peki buna benzer önceden verilmiş  bir karar var mı?

Bu konuya benzer verilmiş 3-4 karar var. 1974 senesinde Güney Afrika, 1992 yılında Yugoslavya, 1998 yılında Meksika ve geçtiğimiz günlerde Zimbabwe ve Kenya ülkeleri benzer men kararıyla karşı kaşrıya kaldı. 

Hatta 1992 yılında Yugoslavya savaş sebebiyle men edildiğinde Avrupa Şampiyonası’na gitmeye hak kazanan Danimarka Avrupa Şampiyonluğu’na ulaşmıştı. 

"FIFA ve UEFA’dan kararın düzeltilmesi talep edilecek"

6. Bundan sonraki süreçte Rusya’nın ne yapmasını bekliyorsunuz, CAS’a başvuracaklar mı? 

Rusya Futbol Birliği geçtiğimiz günlerde CAS’a başvuru yapacağını açıkladı. Öğrendiğim kadarıyla, CAS başvurusu öncesi kararın kaldırılması için FIFA ve UEFA’ya başvurup süre verecekler. FIFA ve UEFA’dan kararın düzeltilmesi talep edilecek. 

Rusya’nın CAS başvurusunda hızlı yargılama talep etmesi muhtemel, çünkü dava sonucu telafi edilemeyecek zararlar ortaya çıkabilir. Rusya Futbol Milli Takımı’nın 24 Mart’ta Polonya ile Dünya Kupası eleme maçı vardı. CAS kararı bu müsabaka sonrası Rusya lehine verilirse müsabakanın geriye dönük oynanması mümkün değil. Bu nedenle, Rusya CAS’tan, FIFA ve UEFA kararlarını CAS kararı açıklanana kadar askıya almasını ve Polonya maçının oynanmasına karar verilmesini talep etmesi oldukça muhtemel ve bu hukuken de mantıklı bir talep olur. Bunun dışında, Polonya ve diğer tur müsabakalarının durdurulması ve hızlı CAS kararının sonucunun beklenilmesini talep etmesi de muhtemel bir diğer seçenek. 

"Rusya’dan savunma talep etmedi"

7. Rusya CAS’a başvurusunda ne gibi noktalara değinebilir, hukuki iddiaları ne olur?

FIFA ve UEFA karar verirken Rusya’dan savunma talep etmedi. Rusya tarafı savunma alınmadan karar verilmesinin FIFA ve UEFA talimatlarına açıkça aykırılık taşıdığı görüşünde. Rusya temel olarak bu nokta üzerinde duruyor. 

Rusya ayrıca, karar açıklanırken hukuki argümanların açıklanmadığı ve kararın hukuki dayanağının olmadığından bahsediyor. Kararın Polonya dahil rakip Avrupa ülkelerinin baskısı sonucu verildiği iddiasını dile getiriyorlar. 

Diğer savaş ve işgal durumlarında Amerika dahil diğer ülkelere yaptırım uygulanmadığını gerekçe gösterip emsal durumlardan da bahsedebilirler. 

"Rusya’nın CAS’ta dava kazanma şansı olduğunu görsem de..."

8. Açıkça soralım, CAS davasını kim kazanır? Beklentiniz nedir? 

Rusya’nın bu savaşta yaptıklarını hiçbir surette kabul etmediğimi öncelikle tekrardan belirtmek istiyorum. Ancak, FIFA ve UEFA kararlarını fevri verilmiş ve hukuki olarak teknik eksiklikler içeren kararlar olarak tanımlıyorum. Bu yönleriyle Rusya’nın CAS’ta dava kazanma şansı olduğunu görsem de; CAS’tan da FIFA ve UEFA’nın kararı yönünde bir karar çıkacağını ve kararın Rusya aleyhine olacağını düşünüyorum.

9. CAS kararı için bir karardan da ötesi diyebilir miyiz? Karar futbolda önemli değişikliklere neden olur mu? 

Kesinlikle, bu karar birçok farklı olayı beraberinde getirebilecek bir karar olacak. Rusya ve diğer bazı ülkeler tarafından FIFA ve UEFA’nın güvenilirliği sorgulanabilir. 

"Karar sonrası futbolda farklı yapılanmalar görebiliriz"

Avrupa Futbol Ligi’nin yeniden tartışma konusu olduğu bir ortamda Rusya ve diğer ülkeler de başka bir oluşum içerisine girebilir. Karar sonrası futbolda farklı yapılanmalar görebiliriz.
 

Oldukça düşük bir ihtimal olarak da görsem, CAS tarafından Rusya lehine verilebilecek bir karar Avrupa ülkelerinin ciddi oranda tepkisini çekecektir. 

"CAS için hiç kolay bir yargılama ve karar olmayacaktır"

Bu nedenle, CAS için hiç kolay bir yargılama ve karar olmayacaktır. Hukuken tek isteğim siyasi baskı altında kalınmadan hukuki olarak doğru bir karar verilmesi ve bunun kamuoyuna çok iyi açıklanması. 

"FIFA bu konuda acilen bir sirküler yayınlamalı"

10. Kulüpler dışında savaştan etkilenen ve kulüplerinde oynayamayan futbolcuların durumu ne olacak? 

Bu da hukuken bir diğer sorunlu konu. Her bir futbolcu kulübüyle imzaladığı sözleşme ve şartlar altında ayrı ayrı değerlendirilmeli. Bu konuyu biraz pandeminin ilk zamanına benzetiyorum. 

Bir bilinmez mevcut. FIFA’nın bu konuda acilen bir sirküler yayınlaması ve en azından Ukrayna’da bu şartlar altında futbol oynayamayan futbolculara kolaylık sağlaması, bu futbolcular için geçici bir transfer dönemi açması, sözleşmelerin hangi şartlar altında tek taraflı feshedilebileceğinin açıkça belirtmesi ve mağduriyetlerin yaşanmasının önüne geçmesi gerekiyor.