Transferde yeni yöntem: Geri satın alma anlaşmalı satış

Futbolun en çok konuşulan taraflarından biri de transfer süreçleridir. Öyle ki bazen bir transfer bir futbol maçından daha fazla ilgi çeker ve etkileşim alır. Transferlere ödenen rakamlar her yıl daha da artarken diğer yandan kulüpler liglerinin ve UEFA’nın sürdürebilirlik kurallarına uymanın da yöntemlerini aramaktalar.

Dünyanın en çok izlenen ve transferde en çok adından söz ettiren ligi olan Premier Lig’de kulüpler acil ihtiyaçları, kadro düzenlemeleri ve ellerindeki genç yetenekleri geliştirme arzusuyla, geri satın alma opsiyonlu satışlar gerçekleştiriyorlar. Bu yöntem İngiltere’de son yıllarda ortaya çıkan stratejik bir araç. Kulüplerin daha önce sattıkları oyuncularla yeniden sözleşme imzalamasına olanak tanıyan bu model, karlılık ve sürdürülebilirlik yönetmeliklerine uymanın bir yolu olarak giderek daha yaygın hale geliyor.

Geri satın alma opsiyonunun kullanılması aslında yeni bir olgu değil. Bu tarz bir opsiyon kulüplere, içinde bulundukları sezonda ihtiyaç duymadıkları ancak kalıcı olarak bırakmak istemedikleri oyunculara tekrar sahip olmalarını sağlayacak bir yol sunuyor. Premier Lig'de geri satın alma uygulamaları son sezonlarda arttı. Bu model Premier Lig ve UEFA tarafından uygulanan kurallara uyumlu finansal ve stratejik faydalar sunuyor.

Dikkate değer bir örnek vermek gerekirse; Manchester United'ın bu transfer döneminde 19 yaşındaki defans oyuncusu Willy Kambwala'yı Villarreal'e 10 milyon Euro’ya satmasından bahsedilebilir. Hem geri satın alma maddesini hem de eşleştirme haklarını içeren anlaşma, United'ın Kambwala'yı istenen performans seviyesine ulaşması halinde geri getirebilmesini sağlayacak. Böylece kulüp oyuncuyu aslında satmış oldu ancak gerekirse yine kendi sahip olabilecek.

Geri satın alma maddeleri, kulüplerin satışına ikili fayda sağlıyor. Öncelikle finansal bir güvenlik ağı sunuyor. Bir oyuncu yeni kulübünde başarılı olursa, satışı yapan kulüp oyuncuyla önceden belirlenmiş bir fiyatla, potansiyel olarak piyasa değerinin altında yeniden sözleşme imzalama imkanına sahip oluyor. Bu yöntem, genç yeteneklerin satılmasıyla ilgili riskleri azalttığı gibi oyuncunun daha sonra daha yüksek bir fiyattan tekrar satılması durumunda önemli miktarda kar elde edilmesini sağlayabiliyor.

Real Madrid, geri satın alma şartlarını çok sık kullanan bir kulüp. Örneğin İspanyol devi, 20 milyon Euro karşılığında 30 milyon Euro geri alma opsiyonuyla Juventus’a sattığı Morata'yı yeniden geri alıp onu sadece bir yıl sonra yaklaşık 66 milyon Euro karşılığında Chelsea'ye sattı. Veya henüz genç bir oyuncuyken Dani Carvajal’ı geri alma opsiyonuyla 5 Milyon Euro’ya Leverkusen’e satıp 1 sezon sonra 6,5 milyon Euro’ya geri aldı. Sonrasında Carvajal hem Real Madrid hem de İspanya Milli Takımı’nın değişmez oyuncusu oldu.

Mali hususların ötesinde, geri satın alma maddeleri kulüplerin kadrolarını sürdürebilirlik düzenlemeleri dahilinde yönetmelerine yardımcı oluyor. Çünkü Premier Lig sürdürebilirlik kuralları kiralanabilecek oyuncu sayısını sınırlıyor ve mali ihtiyatlı olmayı zorunlu kılıyor. Kiralama konusunda getirilen sınırlamaların en büyük nedenlerinden biri de Chelsea'nin 2013/14 sezonunda tam 26 oyuncuyu kiralamasıydı.

Kulüpler, oyuncuları geri satın alma hükümleriyle satarak, fon ve kadro alanını boşaltırken, gerektiğinde yeniden sözleşme imzalama seçeneğini de elinde tutabiliyor. Aslında bu adeta bir kredi almak gibi olsa da satan kulüp için daha avantajlı bir durum. Genç bir oyuncuyu potansiyel değerlerine göre satabiliyorlar ve eğer oyuncu bu potansiyele ulaşamazsa kulüp o oyuncuyu elinden çıkartmış oluyor. Oyuncu potansiyeline ulaşırsa kulüp onu bu defa (daha önce belirlendiği için) piyasa değerinin daha altında bir bedelle geri getirebiliyor.

Premier Lig kulüpleri modern futbol finansmanının karmaşıklıklarıyla boğuşmaya devam ettikçe, geri satın alma hükümlerinin stratejik kullanımı muhtemelen daha yaygın hale gelecek gibi duruyor. Bu maddeler, acil mali ihtiyaçlar ile uzun vadeli yetenek geliştirme ve kadro yönetimi arasında denge kurmanın bir yolunu sunuyor.

Geri satın alma yönteminin kulüplerin sürdürebilirlik kurallarının zorluklarıyla nasıl baş etmesinde giderek daha önemli bir rol oynaması muhtemel.

Yöntem iki şekilde işliyor. İlkinde oyuncuyu geri alma opsiyonlu satan kulüp sözleşmeye konan süre ve rakama uyarak oyuncuyu Morata’da olduğu gibi isterse geri alıyor.

Eşleştirme hakkı yönteminde ise satış yapan kulübe daha önce sattığı bir oyuncu için üçüncü bir kulüp tarafında yapılan bir teklifi eşleştirme fırsatı veriyor. Bu, başka bir kulübün oyuncu için teklifte bulunması durumunda, ilk satışı yapan kulübün bu teklifin mali şartlarına uyma ve oyuncuyla yeniden sözleşme imzalama seçeneğine sahip olduğu anlamına geliyor. Örneğin oyuncuyu satan kulüp oyuncuya yapılan resmi bir teklif olduğunda oyuncuyu satın almak önceliğine sahip oluyor ve yapılan teklif kadar rakamı ödediğinde oyuncuyu geri alabiliyor.